Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JacquesleGoff,Światśredniowiecznejwyobraźni,tłum.MariaRadożycka-Paoletti,
Warszawa:VolumeniBellona,1997.
4CharlotteBeradt,TheThirdReichofDreams:TheNightmaresofaNation1933-1939,
Wellingborough:AquarianPress,1985.
5Np.opisanyprzezBeradtsenanonimowegolekarzaz1934r.:„byłookoło9wieczorem.
Skończyłemkonsultacjeiwyciągnąłemsięnakanapie,żebysięzrelaksowaćzksiążką
oMatthiasieGrünewaldzie,gdynagleścianymojegopokojuimieszkaniazniknęły.
Rozejrzałemsiędookołaikuswemuprzerażeniuodkryłem,żejakdalekosięgamwzrokiem
żadnemieszkanieniemajużścian.Usłyszałemwówczaszgłośnika:«wedługDekretu
z17bieżącegomiesiącaolikwidacjiŚcian...»”.JakpiszeBeradt,lekarzpoprzedniegodnia
zapomniałwywiesićwoknieflagęikiedyzostałupomnianyprzezstrażsąsiedzką,pomyślał
sobie:„niewmoichczterechścianach”.Senprzetworzyłtozdanie,pokazującjednocześnie
okrutnąmetaforętotalitaryzmuświatbezścian,zob.ibidem,s.21.
6Ibidem,s.152.WIscenieIIaktuMakbetmówipozabójstwie:„Zdałomisię,
żesłyszałem/Głoswołający:«Niezaśnieszjużwięcej!»/Makbetzabijasen,niewinny
sen,/Któryzwikłanewęzłytroskrozplata,/Grzebiecodziennenędze;sen,kąpiel/Znużonej
pracy,cierpiącychsercbalsam./Odżywicielanatury,głównego/Posiłkodawcęnauczcie
żywota”(WilliamShakespeare,Makbet,tłum.JózefPaszkowski).
7ReinhartKosselleck,TerrorandDream.MethodologicalRemarksontheExperienceofTime
duringtheThirdReich[w:]idem,FuturesPast.OntheSemanticsofHistoricalTime,tłum.
KeithTribe,NewYork:ColumbiaUniversityPress,2004,s.210-211.
8IrinaPaperno,DreamsofTerror:DreamsfromStalinistRussiaasaHistoricalSource,
„Kritika:ExplorationsinRussianandEurasianHistory”2006,t.7,nr4,s.793-824.
NajbardziejmożeporuszającyzprzytoczonychprzezniąprzykładówtohistoriaAndrieja
StiepanowiczaArszyłowskiego,chłopazregionutiumeńskiegonaUralu,lokalnegoaktywisty.
Marzyłozostaniupisarzem,prowadziłdziennik,wktórymwyrażałsiękrytycznieoreżimie,
zapisywałrównieżsny.Aresztowanogow1937r.,adziennikwtymszczególniesen
ospotkaniuzeStalinemstałsiędowodemprzeciwkoniemuiświadectwemjego
kontrrewolucyjnychpoglądów.Arszyłowskizostałrozstrzelany.
9HenrykBereza,Oniriada.Zapisyzlat1976-1996,Warszawa:Skotnica,1997.Książka
zawierawybórsnówautorazlat1976-1996.
10„[...]wsklepiekupujękawałkiełbasybioręsobiesampapier,żebykiełbasęzawinąć
napadanamnieekspedientkazaczynamkrzyczećopotwornościtegowszystkiego[...]”.
Ibidem,senz20V1977r.,s.22.
11Kosselleck,TerrorandDream...,s.209.
12Zob.np.ostatniowydanewPolsce:SaulFriedländer,Czaseksterminacji.Nazistowskie
NiemcyiŻydzi1939-1945,tłum.SławomirKupisz,AnnaMariaNowak,KrzysztofMasłowski,
Warszawa:PrószyńskiiS-ka,2010,czyChristopherR.Browning,Pamięćprzetrwania.
Nazistowskiobózpracyoczamiwięźniów,tłum.HannaPustuła-Lewicka,Wołowiec:Czarne,
2012.
13JerzyTopolski,Jaksiępiszeirozumiehistorię.Tajemnicenarracjihistorycznej,Poznań: