Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wwynikuseriibrutalnychakcjiprzeprowadzanychprzezNiemców
wmieście,rabinWeinbergerjednakuciekłrazemzeswojąrodziną
naWęgry,gdzierównieżcierpiałzpowoduprześladowań.Widaćwięc,
żeocenabędącapodstawądecyzjipodejmowanychwtamtymczasie
–takżeprzezrabinów–byłazależnaodzmieniającychsięokoliczności,
wjakichznaleźlisięŻydzi.Niekiedypostanowieniapowzięte
zeszczeregosercaizgłębokąwiarąwsłusznośćobranejdrogi,
okazywałysięzupływemczasunietrafneiulegałyzmianie.
Przywołaneźródłapokazująogromnąrozpiętośćdecyzji
podejmowanychprzezrabinównapoczątkuwojny,kiedyniemogli
jeszczedomyślićsięwpełni,cooznaczadlanich(orazdlareszty)
okupacjaniemiecka.Bylitacy,którzyzmienialipowziętepostanowienia
wrazzupływemczasu,alewtaktrudnychokolicznościachjedynie
nielicznizdołalibywpraktycezadziałaćinaczej,nawetgdybymieli
świadomość,żetakbędzielepiej.Zdarzalisięrównieżrabini,którzy
decydowaliinaczejwstosunkudosiebieiwstosunkudoinnych.
Cowięcej,prześledzenielosurabinówwpierwszychdniach
itygodniachwojnyujawniamodelemobilnościbardzomocnozwiązane
zfunkcjami,jakiepełniliwspołecznościiwsamejgminie.Pomimo
rozbieżnościwyglądanato,żeprzedstawionyprzezemnietrójstronny
podziałmożestanowićpodstawędoanalizydziałalnościprzywódców
religijnychuproguokupacjiniemieckiej.
Wydajesię,żeistniałokilkasferdziałania,wktórychrabini
zajmowalimiejsceszczególne.Przedewszystkim,jakjużzostało
zasygnalizowanewcześniej,wieluŻydówwidziałowobecności
rabinówelementobronyidlategoszczególnieposzukiwaliich
bliskości61.Ponadto,zewzględunasiłęautorytetuicharyzmęrabinibyli
bardzoczęstoźródłempocieszeniaiwsparcia.Wtensposóbopisuje
toJózefPatrukzDąbrowic:
Ponad14000ŻydówzokolicznychmiasteczekiwsizebraliNiemcy
wtrakcieakcjilikwidacyjnejwDąbrowicach.Jeszczezanim
tonastąpiło,Żydzizbieralisięwdomurabina[rabinNachum
JehoszuaPtasznik,rabinNachumcze–H.D.](jegodomrównież
znajdowałsięwgetcie),bygosłuchaćiznajdowaćwytchnienie
wsłowachpocieszeniaiwsparciazustrabina.Godzinamistałpośród
