Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zRzeszowadoFrysztakapołożonegook.40kmnapołudnieodmiasta.
OpowiadałmicadykzKołaczyc,żemusiałopuścićRzeszów,bonie
mógłzebraćjużwsobiesił,żebyznieśćwidoknieszczęść
przywiedzionychnatamtejszychŻydówprzezNiemców.[...]
„Idlatego,rozważywszydokładniesprawę,zdecydowałem,żeskoro
niejestwmojejmocypomóc,pocomiałbymtamsiedzieć,lepiej
mibyćweFrysztaku,małymmiasteczku.Dotegosłyszałem,żetam
nieprześladująŻydówtakstrasznie.Choćitamniebrakzgryzot,nie
mogąsięonerównaćztymi,którychdoświadczająŻydziRzeszowa.
Tustrasznednistająsięcorazbardziejnamacalneinawet
omodlitwiewminjanieniemożebyćmowy.Tamzaśbędęmógł
codzienniezanurzaćsięwmykwie,modlićsięwminjanieiuczyćsię
spokojnie”55.
Akuratrabinijesziwznajdowalisięwdośćdogodnejsytuacji,
umożliwiającejłatwiejsząniżwwypadkurabinówgminicadyków
ucieczkęnawschód.Pełnilioniswojąfunkcjęwściśleokreślonej
iuporządkowanejstrukturze,znakomitawiększośćichuczniównie
miaławłasnychrodzin,aichkrewniznajdowalisiętakczyinaczej
daleko.Niebezkozerypośróduciekinierównawschód,aszczególnie
doWilna,znaleźćmożnaopróczchalucówiinnychŻydówrównież
uczniówjesziw.Teksttenniepozwalanaszczegółoweopisanielosów
synówTorynawschodzie,wartojednakpodkreślić,żedecyzja
religijnychŻydówosalwowaniusięucieczkąnaterenymające
wprzyszłościbyćwewładaniuZwiązkuSowieckiegoniepowinnabyć
traktowanajakomałoznacząca56.
Zapomocąprzedstawionegotutrójstronnegoujęcianiedasię,
conaturalne,opisaćindywidualnychlosówkażdegorabinazosobna
wpierwszychlatachwojny.Bywałyoczywiścieprzypadkirabinów
gminnych,którzyopuścilimiejscowości,gdziepełniliswojąposługę,
atakżetakich,którzyzostali.NaprzykładrabinIsraelSzabtai
Szczepański(BaalSzearitIsrael)pisałtak:
KiedyKalmarowi[rabinZeewLewin,głowamałejjesziwy
wJadowie–H.D.]urodziłsięsyn,jegoteśćwysłałdużywóz
