Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
i„licznychtrupachnaulicach”getta59.Pewiendwunastoletniniemiecki
chłopak,mieszkającywrazzrodzicamiwWarszawie,zainspirowany
opowieściamiogetciezamiastiśćdoszkołyzkolegami,wdrapałsię
najakiśwysokibudynekzbezpośrednimwidokiemnaUmschlagplatz,
abynawłasneoczyzobaczyćociekającekrwiąakcje
wysiedleńcze60.Natymprzykładziewidać,żefascynacjaprzemocą61
byłacharakterystycznadlawszystkichokupantów–pociągałanawet
młodychchłopców.
Fakt,żenawetdzieciwiedziałycokolwieknatematludobójstwa,
zaprzeczaprzeświadczeniuopoufnościZagładyizapewnieniomwielu
dorosłychosób,jakobynicniewiedziałyoeksterminacji.WCentrali
BadańZbrodniNarodowo-socjalistycznychwLudwigsburgu
przechowywanesąsetkirelacjiosób,którepodczasokupacjiprzebywały
wWarszawie.Tylkookoło40procentznichzeznałopowojnie,
żewiedziałycośomordachdokonywanychwgetcielubeksterminacji
Żydów.WcześnibadaczeHolokaustuczęstowierzylitymzeznaniom,
składanymzapewnezobawyprzedzarzutem
współodpowiedzialności62.Zwypowiedziokupantówwynikaponadto,
żewiększośćznichopowiadałasięzalikwidacjągetta,choćnapoczątku
niewiedzielioZagładzieijejniepochwalali.Kiedyjużpodczastrwania
akcjilikwidacyjnejuświadomilisobie,żeludnośćżydowska
rzeczywiściejestmordowana,poprostumilczelinatentemat.Wkońcu
dlawieluznichbyłtojedenzesposobów„rozwiązaniakwestii
żydowskiej”.Oczywiściepojawiałysięrównieżgłosysprzeciwu,lecz
osóbkrytykującychpolitykęnazistównaokupowanychterenachbyło
znaczniemniej.Rzeczjasnaniemareprezentatywnychbadańnaten
temat,alezeznanianaocznychświadków,którezachowałysię
donaszychczasów,sądośćwymowne.Wypowiedziosóbzatrudnionych
przezadministracjęcywilnąiwojskodośćwiernieoddająnastroje
antyżydowskiepanującedo1942r.wśródokupantów.Naprzykład
wpiśmiesporządzonymprzezurzędnikówdystryktuwarszawskiegodla
generalnegogubernatoraFrankaczytamy:„EwakuacjaŻydów
wzbudziławielkąsensacjęwśródopiniipublicznej.Trzebajednak
zaznaczyć,żetakżeprzezludnośćpolskąewakuacjatazostałaprzyjęta
zzadowoleniem”63.NiematumiejscanadyskusjęostosunkuPolaków
