Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byłojużukryć.FriedrichHaßler,majoroddziałuzbrojeniowego
Wehrmachtu,zeznawał:„Obserwowanoprzykładowo,żejechałzawsze
tensamskładpociągu,anapodstawieszybkości,zjakąpociągiwracały
doWarszawy,możnabyłowywnioskować,żewżadnymwypadkunie
mogłyjechaćdoRosji”45.Haßlerzasięgnąłinformacjinatematmiejsca
docelowegoorazmiejscowościTreblinkainatejpodstawieutwierdził
sięwprzekonaniu,żeŻydzisątammordowani.Pewienpracownikfirmy
ToebbenspojechałnawetdoTreblinki,abyzabraćstamtądomyłkowo
deportowanegopolskiegorobotnika,alenamiejscudowiedziałsiętylko,
żetenrobotnikjużnieżyje.Pracowniktenpoinformowałpotem
szczegółowoswoichkolegówogazowaniu46.Podobnymikanałami,
czyliprzezznajomychlubkonfidentów,informacjenatematmordów
dotarłym.in.dolekarzaWilhelmaHagena47czyWilmaHosenfelda,
któryjużwkwietniu1942r.pisałogazowaniu
wAuschwitz48,a23lipca1942r.,czylizaledwiedzieńporozpoczęciu
deportacji,nazwałtewydarzenia„akcjązagłady”49.Jegodanenatemat
liczbydeportowanychsąniezwykleprecyzyjne–Hosenfeldpodaje,
żewpierwszymtygodniuwywieziono30tys.osób50.Wjegodzienniku
znajdziemynawetbudzącegrozęszczegółydotyczącetego,cosiędziało
wTreblince.Odetalachdowiedziałsięodswegoinformatora,aten
zkoleiusłyszałjezustjakiegośŻyda,któremuudałosięstamtąd
uciec51.
Wiedza,jakądysponowałHosenfeld,niekonieczniebyłatypowadla
większościokupantów–interesowałgolosuciskanychŻydów,
współczułimidlategostarałsięzebraćjaknajwięcejinformacji
natematZagłady.Niemcynieznalikonkretówoprzebiegu
eksterminacji,aleczęśćznichpróbowałasiędowiedzieć,jakwygląda
sytuacjaŻydóww„ich”mieście.PrasawGeneralnymGubernatorstwie
anisłowemniewspominałaoakcjachwysiedleńczych.Jedynie
wartykulez23grudnia1942r.,czylimniejwięcejpotrzechmiesiącach
odzakończeniapierwszejfazyeksterminacji,wrelacjiprasowej
zjakiegośwykładupublicznegonapisanoo„wysiedleniuŻydówjako
ostatniejszansieratunku”i„kwestiiżydowskiejjakoproblemie
administracyjnym”52.Żadnychinnychnawiązańdozdarzeń
zminionegolataniebyło.
