Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przezDagmaraKopijasza.„Fundacjazaczynadziałaćtam,gdziezasięgmuzeumsiękończy”58zauważa
reporterkaKarolinaSulej.Pomysłnatakądziałalnośćnarodziłsiękilkanaścielattemu,gdyKopijasz,
trudniącsiękominiarstwem,miałokazjęzapoznaćsięzzawartościąstrychówwdomachodbudowanych
powojnieprzezgospodarzywysiedlonychzterenów,któreznalazłysięwtzw.strefieinteresów,
rozciągającejsięwokółobozówAuschwitzIiAuschwitzII-Birkenau.Nietylkonastrychachmożnabyło
znaleźćobiektymająceprzypuszczalnieobozowąprzeszłość.NapodwórkachuwagęKopijaszazwracały
drewnianebaraczkinanarzędzia,kamiennekorytadopojeniazwierzątczybetonowesłupypodtrzymujące
płoty.Dziśfundacjamawzbiorachkilkanaścietysięcyrzeczy,któreprzechowujewkilkumagazynach.
tom.in.różnegorodzajubuty,wtymdrewniaki,elementygarderoby,równieżpasiaki,zktórych
największewrażenierobitenwdziecięcymrozmiarzeznaszytążółtągwiazdą(gospodarzepowojnie
opiekowalisiężydowskimkilkulatkiemzobozu).Wkolekcjiznajdująsięteżmeble,wózek,którymjak
twierdziKopijasztransportowanozwłokidokrematorium,orazbeczka,wktórejmielibyćzanurzani
więźniowiepodczasodwszawianiarozczynemlizolu,atakżeponadsześćdziesiątzdemontowanych
budynkówwzniesionychwcześniejzdesekobozowychbaraków.
JakpiszeKarolinaSulej,okolicznimieszkańcywolącośpodarowaćfundacjiniżmuzeum,gdzie
musielibyprzejśćproceduręrejestracjiobiektuiliczyćsięzzakwestionowaniemjegoautentyczności.
TymczasemDagmarKopijasz„obozowośćprzedmiotuocenianawyczucie”59.Oilemuzeumafirmuje
autentyzmipieczołowiciedbaozgromadzonezbiory,otyledziałalnośćfundacjijestnastawiona
napozyskiwaniekolejnychartefaktów,skupiająccałąenergięnienaweryfikowaniuichautentyczności,lecz
naratowaniuwszystkiego,comożemiećzwiązekzKLAuschwitz-Birkenauijegopodobozami.
Przypominatopraktykowaniehistoriiratowniczej,aleniewjejsensieścisłym.JakbowiempiszeEwa
Domańska,historiaratowniczamacharakterlokalnyijestwspółtworzonaprzezzawodowychhistoryków,
miłośnikówprzeszłości,takichjakzbieraczepamiątek,orazprzezmiejscowąludność.Wiążesię
z„inicjatywamiobywatelskimidążącymidozachowanialokalnegodziedzictwakulturowegonapotrzeby
miejscowejludności”60.Rzeczwtym,żezaangażowaniemieszkańcówpodoświęcimskichwsiimiasteczek
sprowadzasiędoprzekazaniaobiektów,afundacjibrakujewsparciazestronyhistoryków.Akcjaratownicza
jesttuprowadzona„wstyluDonKichota”właściwiejednoosobowoipodznakiemszlachetnejmisji,bez
oglądaniasięnapragmatyczneprzeszkody.Zdecydowanawiększośćzbiorówfundacjijestprzechowywana
wprywatnychmagazynach(bezperspektywnaupowszechnienie),atylkojejułamekzostałjakdotąd
upublicznionynadwóchniewielkichwystawach.JednaznichznajdujesięwpodoświęcimskimBorze
wgmachuprzedwojennejszkoły,wktórymod1942r.mieściłosiękarnekomando.Drugawpobliżu
bramyAuschwitzII-Birkenau,natyłachbudynku,wktórymodfrontuulokowanoCentrumObsługi
OdwiedzającychMiejscePamięciAuschwitzwrazzksięgarniąiobleganąprzezturystówrestauracją.
WpomieszczeniuwynajmowanymodgminyKopijaszprzygotowałniewielkąwystawępoświęconą
AuschwitzIII-Monowitz.WreportażuMarcinaKąckiegożalisięnazupełnybrakzainteresowaniazestrony
zwiedzającychmuzeumwOświęcimiu,atakżezestronysamejplacówki61.Wtymkontekścienależy
przypomnieć,żeMuzeumAuschwitz-Birkenaumapodswojąopiekąterenobejmującyblisko200hektarów,
ananimponad150poobozowychbudynkówibudowli,około300tzw.trwałychruinobiektówobozowych,
prawie14tys.metrówogrodzenia,około11kilometrówutwardzonychdrógorazponad2kilometrytorów
kolejowych62.Dotegonależydoliczyćliczne„pozostałościruchome”,m.in.dokumenty,fotografie,
przedmiotyużywaneprzezwięźniów,resztkimieniazrabowanegoŻydom,przedmioty,którestanowiły
wyposażenieobozu,anawetokoło2tys.dziełsztukiobozowej.Jeśliwziąćpoduwagę,żezbioryfundacji
Kopijaszaobejmująkilkanaścietysięcyprzedmiotówwymagającychweryfikacjipodwzględem
autentyczności,anastępnieewentualnejkonserwacji,brakzainteresowaniamuzeumtakimwyzwaniem
przestajetakbardzointrygować.
Autentyzmmiejscpamięcifetyszprzemysłuturystycznego
MuzeumAuschwitz-Birkenau,wpisanew1979r.naListęŚwiatowegoDziedzictwaUNESCO,tonie
tylkoglobalnysymbolZagłady,alerównieżcmentarzbezgrobów,instytucjaedukacyjnaorazbadawcza,
atakżewcorazwiększymstopniuatrakcjaturystyczna.Wostatnichkilkunastulatachmuzeum
wOświęcimiumusisięmierzyćzestalenarastającymzainteresowaniemzwiedzających.Znaczący,
czterdziestoprocentowyskokfrekwencjizostałodnotowanyw2005r.iwiązałsięznagłośnionąnacałym
świecie60.rocznicąwyzwoleniaKLAuschwitz-Birkenau.Muzeumzwiedziłowtedyprawiemilionosób,
podczasgdywewcześniejszychlatachichliczbawahałasięwgranicachod500tys.do700tys.rocznie.
W2019r.odnotowanorekordowąliczbęzwiedzających2mln320tys.63TymsamymMuzeum