Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Geografiadrugiejprzestrzeni-uwagiwstępne
11
trumrozmywasięwszybkiejipobieżnejlekturze,przeistaczawjeszczejeden
kontekstotakiejsamejwartości,jakpozostałe.Wrezultaciepowstajezbiór
kontekstówdocentrum,któregoniema.Centrumpustego,bożadenztekstów
niepełnifunkcjigłównej.
Tetrudnościtkwiąorganiczniewsamejnaturzeszkołyiwspółczesnejkul-
tury.Sądzęjednak,żedysponujemyskutecznąbronią,któramożestanowić
przeciwwagędlamasowości,pośpiechuipowierzchowności.Niezlikwiduje
onaprzypisanychszkole(czykulturzewogóle)ograniczeń,alezłagodziich
prawodowładzyabsolutnej.Ideiturystykizbiorowej,ideikolażumusząto-
warzyszyćstareideepielgrzymowania,pojedynczości.Sąkosztowniejszeina
pozórmniejefektywne,aletylkoonepozwalająwkraczaćdoświatówstwarza-
nychprzeztwórców.Tylkoonepowołująjedobytuibroniąprzedprzemianą
wpowszechnybanał,przedstreszczeniemwdobrzeznany,humanistyczny
sloganzreklamykultury.
Wielobarwnej,lekkiej,naskórkowejwspółczesnejuniwersalizacjitrzeba
przeciwstawićciężarrzeczy(tj.ciężardziełasztuki),którapodlegaprawugra-
witacji.Niezjawiasiętylkonamomentiulatuje,zanimzdążymydostrzeccoś
więcej.Domagasięwiększejuwagiiskupienia,bowniejinam,ludziom,po-
święcasięuwagęiskupienie.Bowtejdziwnejrzeczyinanas(tj.człowieku)
ktośsięHpotknął”izatrzymał,lekcesobieważącpowszechnąpogońzamno-
gościąwrażeń.Tymbardziej,żestaroświeckiepielgrzymowanienieznikłoze
współczesności.Dowybranychosób,miejsc,światów,dziełnadalsiępiel-
grzymuje,niezważającnakosztownyzbytekczasuienergii.
Masowość,pośpiech,przymusmaksymalnejefektywnościsąwpisanena
stałewcywilizacyjnącenę.Marzenia,byjąznieść,sąutopijneiwięcejmogą
przynieśćszkodyniżpożytku.Nicjednakniezabrania-takwszkole,jak
iwżyciu-odbywaćwędrówekkuświatompojedynczym.Onewyzwalają
zniewolniczejpodległościwobecwspółczesnychprymatów.Niepozwalają
nautratęzwiązkuzwielowiekowątradycjąkulturyeuropejskiej,wktórejpo-
jedynczośćwyznaczałasensludzkiejegzystencji.
Niejesteśmytakbogaci,byzrezygnowaćwszkolezewspółczesnychpry-
matów,któregodząlepiejlubgorzejnadmiariróżnorodnośćmateriałuznie-
doboremczasuiuwagi.Aleniejesteśmy-inigdyniebędziemy-takbiedni,
bywyrzecsięprawadospowolnionegooglądu.Bowówczasdopierodialog
różnychtekstówkultury-naprzykładtekstupoetyckiegoitekstuobrazuma-
larskiego,jakczynitoAnnaPilch-zagęszcza,anieupraszczainterpretacyjne
sensykażdegoznich10.Tylkowówczasuczniowskimudziałemmożestaćsię
doświadczeniehumanistyczne:doświadczeniewyzwalającezzamkniętych
horyzontówświatarazinazawszeokreślonego,odgrodzonegoodinnych
dogmatycznymigranicami11.Doświadczenieinspirującedoustawicznie
10Por.A.Pilch,Formywyobraźni.Poeciwspółcześniprzedobrazamiwielkichmistrzów,
Kraków2010,s.264-265.
11NawartośćtegodoświadczeniawedukacjipolonistycznejzwracauwagęBarbaraMyr-
dzik.Por.B.Myrdzik,Wpływdoświadczenianasposóblekturyczytelnika.Refleksjedydak-
tyczne,HPostscriptumPolonistyczne”2012,nr2,s.101-105.
