Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.CharakterystykatwórczościPascala
17
tekstówprzedstawionychwformienlistówdomieszkańca(mieszkań-
ców)prowincji”5,którefrancuskimyślicielsukcesywniepisałiwyda-
wałwlatach1656-1657.Ichtematykakoncentrujesięwokółpraktycz-
nychzagadnieńmoralnościchrześcijańskiej.Pascalwironicznysposób
prezentujeiośmieszanaukęwspółczesnychmujezuitów,azwłaszczaich
-jegozdaniem-urągającenietylkoduchowinaukiJezusa,aleizdro-
wemurozsądkowiinterpretacjetakichzagadnień,jakintencjaczynu,
grzech,łaska.
TomdrugijestzbioremkilkudziesięciudrobnychutworówPascala-
pisanychwróżnychokresachżycia,zwykorzystaniemrozmaitychform
narracji.Dominująwśródnichtraktaty,rozprawy,listyimodlitwy,co
znalazłowyrazwtytulepolskiegowydania:Rozprawyilisty6.Tematyka
zawartychtamtekstówoddajebogactwozainteresowańfrancuskiego
myśliciela,gdyżsątopracezzakresumatematykiifizyki(Machina
arytmetyczna,Rozważaniaogólnenadgeometrią,Fragmentyprac
opróżni,listydoChristianaHuyghensaiPierre’aFermata),wskazania
moralne(Trzyrozprawyokondycjimożnych),komentarzebiblijne(Skró-
conedziejeżywotaJezusaChrystusa),analizyteologiczne(Onawróceniu
grzesznika,Porównaniepierwszychchrześcijanzdzisiejszymi).Problema-
tycełaskiBożejPascalpoświęciłEcritssurlaGrâce–dziełoniedokoń-
czone,któregotreśćnawiązujedotoczonychwXVIIwiekusporówteo-
logicznych.
Trzecim,najważniejszymzpunktuwidzeniafilozofiiiteologii,zacho-
wanym7tomemzawierającymtekstyPascalasąMyśli(Pensées).Analizie,
mimoiżnadalpobieżnej,różnychaspektówtegodzieła-biograficznych,
filologicznych,edytorskich,anastępnieściśletreściowych:filozoficznych
ireligijnych-poświęcićnależyzdecydowaniewięcejmiejsca,ponieważ
właśniewMyślachfrancuskiuczonyzamieściłargumentację,nazwaną
późniejzakłademPascala.
5Por.B.Pascal:Prowincjałki.Tłum.T.Żeleński(Boy).Warszawa:Czytelnik,1963.
6Por.B.Pascal:Rozprawyilisty.Tłum.T.Żeleński(Boy),M.Tazbir.Warszawa:
InstytutWydawniczynPax”,1962.
7WieledziełPascalazaginęłobądźpozostałojedyniewefragmentach,jednocześ-
niewspółczesnebadaniasugerują,żeniektóreprace,tradycyjnieprzypisywanefrancu-
skiemumyślicielowi,niekonieczniewyszłyspodjegopióra.Por.M.Tazbir:Przypisy.
W:Rozprawyilisty…,s.340,357-360,393,422,432-433,436-440.
