Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI:ConazywamyzakłademPascala?
BiografowiePascalaniesąwpełnizgodnicodoczasupowstania
zamiarunapisaniadziełaaniczasurealizacjiposzczególnychjegoczę-
ści.Prawdopodobnieniedługoporezygnacjizbadańmatematycznych
iprzyrodniczychpostanowiłonprzygotowaćobszernąpracęowyrazi-
stymtytuleOprawdziwościreligiichrześcijańskiej.Miałatobyćgruntow-
nieopracowanaapologiawiarykatolickiej.SwojeprzemyśleniaPascal
zacząłzapisywaćw1657roku.Okresyintensywnejkoncentracjiwokół
tworzeniazaplanowanegodziełaprzeplatałysięodtądwjegożyciu
zwykluczającymijakikolwiekwysiłekumysłowystanamichorobowymi.
Ostateczniefrancuskimyślicielumarł,pozostawiwszydzieło,któremiało
stanowićjegoopusvitae,nietylkoniedokończonym,aleiniecałkowicie
opracowanymwtychfragmentach,którezdążyłnapisać8.
Myślisąksiążkąnapisanąwspecyficznysposób.Nawiększośćfrag-
mentówskładająsięjednobądźkilkazdań(zdarzająsięteżjedynierów-
noważnikizdania),nierzadkopoprzedzonychkrótkimtytułem.Mają
oneprzeważniepostaćaforystyczną.Zawierająbowiemtwierdzenia,
dotycząceanalizowanychprzezfrancuskiegouczonegozagadnień,sfor-
mułowanewsposóbcharakterystycznyniedlapracynaukowej,lecz
raczejdlanporadnikażyciowejmądrości”
.Pascalzwyklenieukazujetoku
swegomyśleniaanistosownychargumentacji,aleograniczasiędokon-
kluzji,doostatecznychustaleń.Sąrównieżfragmentydłuższe,wktórych
autorurozmaicanarrację-wypowiadasięwpierwszejosobie,korzysta
zformydialogu,cytuje(najczęściejPismoŚwięte,aletakżelicznychfilo-
zofówiteologów)ikomentujeprzytoczonesłowa.Kilkaurywkówfran-
cuskimyślicielzilustrowałnieskomplikowanymirysunkami.
DziełoPascalaszybkostałosiępowszechnieznane,wręczpopu-
larne.Dodziśowieleczęściejniżprzezfilozofówiteologówczytane
jestprzezosobyzainteresowanelekturązawierającąpogłębionereflek-
8Por.J.Chevalier:Przedmowa.W:B.Pascal:Myśli.Tłum.T.Żeleński(Boy).
Warszawa:InstytutWydawniczynPax”,1989,s.11-12.Wartozaznaczyć,żeztymnaj-
bardziejpopularnymwyjaśnieniemfaktupozostawieniaMyśliwstanieniedokończo-
nym-chorobowąniemocąPascala-niezgadzasięAlbertBéguin,któryzadecydujące
uznajecharakterologicznecechyichautora:n[…]pogorączkowymokresierodzeniasię
pomysłuipośpiesznejjegorealizacji,pierwotnyentuzjazmPascalaosłabł,cobyłotak
częstewjegopracachnaukowych”.A.Béguin:Pascalaportretwłasny.Tłum.A.Bor-
kowska.Warszawa:InstytutWydawniczynPax”,1963,s.27.
