Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚWIĘTYJERZYWZAKONIENIEMIECKIM
1323a1362r.,widocznajestwięcczasowazbieżnośćzpozostałymiświa-
dectwamikultuśw.Jerzego,którynapoczątkuXIVw.otrzymałwPru-
sachwyraźnebodźce.Dlaporównania:wPrusachbyłytylkotrzyparafie
św.Michałaiczteryśw.Wawrzyńca-wszystkiestarszeniżparafieśw.Je-
rzego-chociażobydwajświęcibylirównieżwymienianiwwielokrotnie
jużwspominanejustawie32statutówiwkalendarzuświątmielinawet
wyższąrangęwhierarchii(Michał:duplex)czyteżdwadniświąteczne
zwyższąrangą(Wawrzyniec:semiduplex;oktawa:dziewięćlekcji)41.Nie-
wątpliwiewXIVw.JerzywyparłpoprostuMichałaiWawrzyńcazPrus.
Wyglądanato,żewzrostpoważaniaśw.Jerzego,ażdouzyskaniapozy-
cjipatronazakonu,byłprocesemcharakterystycznymdlaterytoriówpru-
skich.ZakonzałożonojakobractwoszpitalnepodAkkąwZiemiŚwiętej
w1190r.Jużosiemlatpóźniejotrzymałoficjalniestatusrycerski,prze-
szedłzatemtędrogęrozwojuowieleszybciejodjoannitów,mniejwięcej
wjednądziesiątączasu,któregoonipotrzebowali.Tospowodowałonaj-
widoczniejrównieżsilniejszewykształcenieelementurycerskiego,zanim
doszłodopowstaniakapłańsko-charytatywnejbazy.NatomiastwRzeszy
Niemieckiejrozwójtenprzebiegałinaczej.Zakonprzejąłtampoczątkowo
całyszeregjużistniejącychszpitali,któreobokfundowanychparafiista-
nowiłypunktciężkościjegodziałalnościnazewnątrz.WRzeszyniebyło
ocowalczyć,azarządzaniadobraminiepostrzeganojakozadaniaprio-
rytetowego,przezcoideaopiekiszpitalnejwRzeszyutrzymałasięwyraź-
niedłużej,takżepoutracieZiemiŚwiętejw1291r.NatomiastwPrusach
początkowapozycjazakonubyłaodmienna-Krzyżacyprzybylitu,by
walczyć,byzdobyćpogańskieterytoria.Przytymśw.Jerzybyłpostrzega-
nyjakopomocnikwtejmisji,couwidaczniasięjużodsamegopoczątku
napieczęcikonwentu.Rysrycerskiodgrywałewidentnierolępierwszo-
planową.Szpitalnictwomogłosięrozwinąćdopieropoujarzmieniuwra-
machogólnejpolitykispołecznejistałosięgłówniezadaniemmiast,ajuż
niezakonu.Pozakończeniupodboju,gdynakorzyśćPrusijegopaństwo-
wościrozwiązanokonfliktwewnątrzzakonu,dotyczącyjegoprzyszłego
centrumitymsamymwymiarujegodziałalności,kiedyzdobytoksięstwo
wschodniopomorskieisiedzibawielkiegomistrzaprzeniesionazostałado
41
Por.DieStatutendesDeutschenOrdens,red.M.Perlbach,s.9i8.
-53-
