Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zwierzętadzieląsięna:a)należącedoCesarza,b)zabalsamowane,c)tresowane,
d)prosięta,e)syreny,f)fantastyczne,g)bezpańskiepsy,h)włączonedoniniejszej
klasyfikacji,i)miotającesięjakszalone,j)niezliczone,k)narysowanecienkim
pędzelkiemzwielbłądziegowłosia,l)etcetera,m)którewłaśnierozbiływazon,
n)którezdalekapodobnesądomuch[1].
Jakzawszenieuciekającodhumoru,Borgesdodatkowozmusza
nastutajdomyślenia.Popierwsze,choćzbiórtakzadomowiony
wnaszymumyślejak„zwierzęta”pociągazasobąpoczuciepewnego
bezpiecznegoograniczeniaizrozumienia,taknaprawdęliczbajego
możliwychpodzbiorówsięganieskończoności.Standardowa
systematykaposługującasięgarstkąogólnychetykiet(„ssak”,„gad”,
„płaz”etc.)zatajatenfakt–dajmynato,stwierdzenie,żepchłajest
małąpasożytnicząmistrzyniąwskokach,toprzecież
wrzeczywistościledwiepierwszykroknadrodzedozgłębienia
wszystkichjejcech.
Podrugie,definiowaniezbiorubardziejprzypominasztukęniż
naukęścisłą.Postawieniprzednieprzeliczonąrzesząpotencjalnych
kategorii,skłaniamysiękuzaledwiekilku–tymnajbardziej
wypróbowanymisprawdzonymwobrębienaszejkonkretnejkultury.
Światzachodnipreferujeopisywaniezbioruwszystkichsłonijako
podzbioru„tych,któresąbardzoduże”,„tych,któreposiadająciosy”
czynawet„tych,któreodznaczająsięznakomitąpamięcią”,aleraczej
nieuznazarówniestosownemówieniaonichzaBorgesemjako
o„tych,którezdalekapodobnesądomuch”czy,jakHindusi,jako
o„tych,któreprzynosząszczęście”.
Pamięćjestkolejnymprzykłademuprzywilejowywaniapewnych
podzbiorów(doświadczeń)wmyśleniuimówieniuoklasachrzeczy.
Zapytaniourodziny,natychmiastprzypomnimysobienierówny
kawałczekoladowegotortu,którypożarliśmy,entuzjastyczneuściski
bliskichczyparęjarzeniowozielonychskarpet,któredostaliśmy
wprezencieodmatki.Jednocześniewiększośćzsetek,ztysięcy
detali,którezłożyłysięnanaszniezwykłydzień–odtych
prozaicznych(strząśnięciezkolanokruchówzporannegotosta)
poniecodzienne(nagłekilkuminutowegradobiciewśrodku
