Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FeminizmynegroafrykańskieafeminizmyEuropyiZachodu
15
reakcjamiosób,którychdziałaniedotyczy,ponieważtowarzysząceokolicz-
nościnigdyniesądostateczniepodobne,abymożnabyłostosowaćuniwer-
salnezasady.Ponadto,CarolGilligan22rozróżniastylrozumowańmoralnych
mężczyznikobiet:mężczyźnipodkreślająideesprawiedliwości,bezstronności
iuniwersalnychpraw;podczasgdykobietyciążąkupragnieniomipotrzebom
innychosób.Przesłankiocenmoralnychkobietsątaksamoważnejakkryteria
stosowaneprzezmężczyzn,dlategoniepowinnosięoceniaćrozwojumoral-
negojedynienapodstawiemęskichzałożeń.
–Feminizmwielokulturowy(nazywanytakżeglobalnym)kładzienaciskna
różnorodnośćinierównośćtraktowaniakobietwzależnościodkonkretnych
warunków–miejscazamieszkania,przynależnościdotakiejczyinnejgrupy.
Opresjęmożepowodowaćnietylkoodrzucenieideitakiegosamegotraktowa-
niawszystkichludzi,aletakżeodrzuceniepoglądu,żeludziesąróżni.Nawet
wtymsamymkrajuniewszystkiekobietysąuważanezarówne;charakter
opresjibędzieinnywzależnościodtego,czykobietazamieszkujenaPółnocy
(in.Zachodzie)czyteżnaPołudniu(dawniej–wTrzecimŚwiecie);dodatkowo,
skutkikolonialnejprzeszłościineokolonialnadziałalnośćrządówpotęggospo-
darczychorazwielkichkorporacji23przyczyniająsiędopodziałówwświecie.
Wramachfeminizmuwielokulturowegopowstawałyniekiedynurtyszcze-
gólne,takiejakfeminizmczarnyiczerwony,gdziegłównymzagadnieniem
jestodmiennośćdoświaczeńkobietczarnychiindiańskich,którychproblemy
sąróżnezewzględunaodmiennewarunkispołeczno-ekonomiczneirasizm.Te
feminizmypodnosząteżproblemimperializmu,któremupowinnyprzeciwsta-
wiaćsięwszystkieosobyutożsamiającesięzfeminizmem.
–Ekofeminizm24uwydatniazwiązekkobietzprzyrodą,wskazującnawspół-
zależnośćdegradacjiśrodowiskanaturalnegoideprecjacjikobietwpatriar-
chalnychspołeczeństwach.Mężczyzna,uznawanyzapananatury,manadnią
władzę,panujezatemnietylkonadnaturą,aletakżenadjejludzkączęścią,
22Główneopracowanie:InaDifferentVoice:PsychologicalTheoryandWomenisDevelopment,1982
(pl.Innymgłosem.Teoriapsychologicznaarozwójkobiet,tłum.B.Szelewa,Warszawa,WydawnictwoKry-
tykiPolitycznej,2015).
23Wskazujenatom.in.najbardziejznanafeministkaświataarabskiego,Nawalel-Saadawi,pisząc
owybiórczympostrzeganiuprzezfeminizmzachodniproblematykikobiecejwkontekścieafrykańskim.
Wyrażasiętowskupieniunakliterodektomiiipoligynii,przyjednoczesnympomijaniuroli,jakąodgry-
wająwkrajachafrykańskichmiędzynarodowekorporacje:rozdziałMPrzełamaćtabu:Nawalas-Sadawi:
feminizmpostępowy”(E.Machut-Mendecka,Czashidżabu.Kontekstykulturyarabskiej,Warszawa,Kate-
draArabistykiiIslamistyki,WydziałOrientalistycznyUW
,2018,s.157–184).
24J.Fiedorczuk,Ekofeminizm,s.115–117,w:M.Rudaś-Grodzkaetalii,op.cit.
