Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
WSTĘP
Podstawowączęściąskładowąustrojujestkomórka.Zespołykomórektwo-
rzątkanki,aztkanekzbudowanesąnarządyiukładynarządów,którerazem
wziętestanowiącałośćustroju.Wzakresanatomiiwchodzizatemnietylkoba-
daniecechbudowynarządówwidocznychgołymokiem,czylianatomiama-
kroskopowa,aleiszczegółówwidocznychpodmikroskopem,awięcnauka
okomórce(cytologia)inaukaotkankach(histologia),którełącznieznauką
zajmującąsięmikroskopowąbudowąnarządówokreślasięwspólnąnazwą
anatomiimikroskopowej.
Zadaniemanatomiisystematycznejjestbadanieustrojuwedługkolejności
układównarządówiposzczególnychwchodzącychwnienarządów.Przeci-
wieństwemtegorodzajubadańanatomicznychsąsposobybadaniastosowane
wanatomiitopograficznej,wktórychbadanymateriałujmujesięniewedług
kolejnościnarządówiichukładów,leczwedługpołożeniawstosunkudosie-
bie,zestawiającodcinkinarządów,całenarządylubukładynarządówwróżnych
okolicachciałaiobserwujączachodzącepomiędzynimistosunkiprzestrzenne.
Innewreszciebadaniaanatomicznedotyczągłówniepowierzchniciała,jego
proporcjiorazukształtowaniazewnętrznegoiwchodząwzakrestzw.anatomii
plastycznejalboartystycznej.Określenie„anatomiasystematyczna”uważa-
nejestzwyklezarównoznacznez„anatomiąopisową”
,którejnazwapochodzi
od„opisowej”formy,wjakiejanatomprzedstawiawynikiswoichbadań.
Wszystkiewymienionewyżejnaukizajmująsięszczegółamibudowyustro-
jużywegoprawidłowozbudowanego,tzn.niewykazującegożadnychodchyleń
odnormuznanychzaprawidłoweiżadnychzmianchorobowych.Stądnazwy
naokreślenietychnauk-anatomia,fizjologiaihistologiaprawidłowa,którena-
leżyprzeciwstawićanatomii,fizjologii,histologiipatologicznej.Naukitestosują
takiesamemetodybadańiopisujątesamenarządyiichukłady,alezbudowane
nieprawidłowo,czyliwykazująceodchyleniaizmianychorobowe.
Specjalneznaczeniemanaukazwanaanatomiąporównawczą,którazajmu-
jesięporównawczymzestawieniemcechbudowy(anatomii)ihistoriirozwoju
(ontogenii)człowiekazcechamibudowyihistoriirozwojuzwierząt.Anatomia
porównawczastanowipodstawędlahistoriirozwojurodowego(filogenii),czyli
dlanauki,któraopierającsięnateoriiewolucjiDarwinajesthistoriąpowstawa-
niajednychustrojów(wyższych)zinnych(niższych).
Układynarządów.Jakjużwspomniano,wanatomiisystematycznej
opisbudowyustrojupodawanyjestwedługukładównarządówwnastępującej
kolejności:
