Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
UKŁADNARZĄDURUCHU
zjejwymiarówjestznaczniekrótszyodpozostałych.Wkościkrótkiejwszystkie
trzywymiarysąmniejwięcejjednakowejdługości.Kości,wktórychgłębiznaj-
dująsięjamypowietrznewyścielonebłonąśluzową,zaliczasiędokościpneu-
matycznych,nieregularnezaśiwielopostaciowebryłykostnestanowiągrupę
kościróżnokształtnych.
Nakażdejkościwystępująlicznenierównościwpostaciwyniosłościiwgłę-
bień.Wyniosłośćokreślasięjakowyrostek(processus;process),kłykieć(condy-
lus;condyle),krętarz(trochanter;trochanter),guz(tuber;tuber),guzek(tuber-
culum;tubercle),kolec(spina;spine),grzebień(pecten,crista;crest)lubkresę
chropawą(lineaaspera;lineaaspera).Wgłębienienazywasiędołem(fossa;fos-
sa),bruzdąalborowkiem(sulcus;sulcusorgroove)orazotworem(foramen;
foramen)ikanałem(canalis;canal).
Wkościodróżniasięwarstwętkankikostnejoutkaniuścisłym,określa-
nejjakoistotazbita(substantiacompacta;compactorcorticalbone),iwarstwę
outkaniubeleczkowatym,zwanąistotągąbczastą(substantiaspongiosa;cancel-
lousorspongybone).Wkościachdługichistotazbitawystępujenapowierzch-
nicałejkości,gąbczastazaśwgłębiobukońców,takżetrzonkości,wewnątrz
pusty,zawierajamęszpikową(cavummedullare;medullarycavity).
Przedłużeniemjamyszpikowejsąwolneprzestrzeniemiędzybeleczkami
istotygąbczastejwobukońcachkości.Wkościachpłaskichistotazbitatworzy
dwiezewnętrznewarstwy,międzyktórymiznajdujesięistotagąbczasta,zwana
równieżśródkościem(diploe;diploe).Wkościachpłaskichistotazbitatworzy
cienkiepłytkizewnętrzne,środekzaśzajmujeistotagąbczasta.Jamaszpiko-
waiprzestrzeniemiędzybeleczkoweistotygąbczastejzawierająszpik(medul-
laossium;bonemarrow).Układbeleczekistotygąbczastej,pozorniebezładny,
jestzgodnyzprawamistatykiizależyodsiłwywieranychnadanąkość.Ściany
jamyszpikowejwyścielonesącienkąbłonkąłącznotkankową,zwanąwyściół-
kąjamszpikowych(endosteum;endosteum).Przeważnączęśćzewnętrznych
powierzchnikościpokrywałącznotkankowąbłona-okostna(periosteum;pe-
riosteum).Podobnąbłoną,zwanąochrzęstną(perichondrium;perichondrium),
pokrytesąchrząstkoweczęścikośćca.
Szpikstanowimasęgąbczastą,którejilośćwustrojuwzrastazwiekiem(no-
worodek-około70cm3,osoba55-letnia-ponad4000cm3).Upłodówino-
worodkówszpikmabarwęczerwoną(szpikczerwony-medullaossiumrubra;
„red”bonemarrow).Uosobydorosłejszpikczerwony,wktórymwytwarzają
siękrwinkiczerwoneikrwinkibiałeposiadająceziarnistości,znajdujesiętylko
wkręgach,wmostku,wżebrach,wkościachczaszki,wkościmiednicznej,wło-
patceiczęściowowjamachkościdługich;wpozostałychkościachwystępuje
