Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryshistorii
IgnazSemmelweis
światowej
(1818-1865)
chirurgii
Ryc.28.
Ideawalkizzakażeniamiszpitalnymi
wyszłaodpracującegowWiedniuwęgier-
skiegopołożnikaIgnazaPhillipaSemmel-
weisa.Zaprzyczynętzw.gorączkipołogowej,
którabyłaodpowiednikiemzakażeńprzy-
rannychiogólnychnaoddziałachchirurgicz-
nych,uznałpoczątkowopowietrzeszpitalne
(nmiazmaty”),apóźniejnjadtrupi”przeno-
szonyzprosektoriumniemytymirękoma
studentówilekarzybadającychpołożnice.Po
wprowadzeniumyciarąkroztworemchlor-
kuwapniaśmiertelnośćzpowodugorączki
połogowej,dochodzącado15%,obniżyła
sięprawie5-krotnie.Empirycznametoda
Semmelweisa,sygnalizowanajużw1847r.,
aogłoszonawcałościw1861r.,nieznalazła
jednakuznaniaaniuwspółczesnychmupo-
łożników,aniuchirurgów.Przekonanyoswej
słuszności,
wyczerpany
przeciwnościami,
zakończyłżyciewszpitaludlapsychicznie
chorych.Przyczynąśmiercibyłozakażenie
chirurgicznej,dooświetleniasalioperacyjnej
ogólnewskutekzranieniasięwpalec.
welwowskimszpitalu,pozmrokuwdniu
Semmelweiswyprzedziłswojąepokę.
31lipca1853r.94
Pominąwszyeręantyseptyki,stałsięinicja-
Chirurdzyoperowaliwefrakachlubsmo-
toremaseptyki.Dopierodwalatapojego
kingach,zakładającniezawszeczystykitel
śmierciświatdowiedziałsięonowejidei
doochronywłasnegoubrania.Operacjeczę-
wwalcezzakażeniamiprzyrannymi.Twór-
stoodbywałysięnałóżkuchorego,gdyżnie
cąjejbyłchirurgangielskiJosephLister,
wkażdymszpitalubyłasalaoperacyjna.Ręce
profesorchirurgiiwGlasgow.Wtymczasie
mytonieprzedzabiegiem,leczponim,aby
chemikibakteriologfrancuskiLouisPasteur
usunąćznichkrewiropę.Opatrunkizmie-
odkrył,żeprzyczynąfermentacjiigniciasą
nianotymisamyminarzędziamiuwielucho-
drobnoustroje.Listerpowiązałtenfaktzro-
rych,używającdotegoceluniezawszeczy-
pieniemranidoszedłdowniosku,żeprzy-
stych,płóciennychszarpi.
czynąropieniasądrobnoustrojeprzedostają-
Konsekwencjąpanującychnaoddziałach
cesiędoranzpowietrza.Abytemuzapobiec,
chirurgicznychwarunkówbyłoszerzeniesię
zacząłstosowaćroztwórkwasukarbolowego,
nagminnietzw.zgorzeliszpitalnej,przecho-
któregowłaściwościprzeciwgnilnebyłyjuż
dzącejzzakażeńprzyrannychwzakażenia
znane.Wprowadziłwówczasspecjalnyspo-
ogólne,kończącesięzwykleśmiercią.Toteż
sóbopatrywaniapolegającynaspłukiwaniu
śmiertelnośćdochodziłado75%.Dotyczyło
rany2–5%roztworemkwasukarbolowego
tonietylkochorychzprzypadkowymiuszko-
inałożeniunaranękolejnotzw.protektivsil-
dzeniamiciała,np.zezłamaniamiotwarty-
kuoraztzw.mackintoshcloth,ósmejwarstwy
mi,zktórychwychodziłzżyciemtylkoco
gazyiopaskigazowej95.
trzeci,lecztakżechorychpozabiegachzwa-
JednocześnieListerdążyłdozapobieże-
nychdzisiajnczystymi”.Przepuklin,zwłasz-
niaprzedostawaniusiędrobnoustrojówzpo-
czauwięźniętych,banosięoperować,gdyż
wietrzadorany
.Wtymcelurozpylałkwas
prawiezawszeoperacjekończyłysięśmiercią.
karbolowywsalachoperacyjnychistosował
Nieznajomośćświatadrobnoustrojów,które
godowyjaławianianarzędziinicichirur-
czyniłytespustoszenia,niepozwalałasku-
gicznychorazdomyciapolaoperacyjnego
tecznieznimiwalczyć.
irąkchirurgów.Obserwacjeswojepodał
94K.Siwiec,M.Czuma,L.Mazan,Subiektywnyprzyczynekdodziejówkolebkipolskiejmedycyny,Kraków2009,s.207.
95nProtective-oiled-silk”–jedwabnamiękkatkaninaprzepuszczalnadlawydzieliny
,składającasięzsiedmiu
warstwgazykarbolowej,nasączonejparafiną,żywicąifenolem.Płótnopokrytewarstwąkauczukumiałonie
dopuszczaćdoprzedostawaniasiępowietrzazzewnątrziułatwiaćwchłanianiewydzielinyprzezgazękarbo-
26
lową.
