Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pozahistoriąwtymsensie,żewdzierałasięonawich
przewidywalnyświatjakodopustboży.Chłopi—pisze
dalejautor
Widnokręgu
—„byliwydaninapastwęhistorii
bezjakichkolwiekmożliwościwpływanianajejbieg.Nie
mającpoczuciauczestnictwawhistorii,niemieliteż
poczuciawiny—jakpowiedziałJerzyPietrkiewicz
—naprzykładzaupadekPolski,cotakdoskwierało
świadomościinteligenckiej[…].Świadomośćnarodowa
chłopów—jeślizałożyć,żewiemy,cotopojęcieznaczy
—jestbardzopóźnymzjawiskiem.Zanimsięchłopidobili
owejświadomejprzynależnościdonarodu,wiedzieli
naogół,żesąchrześcijańscy,żeprzynależądoBogaczy
docara,anajczęściejdowłasnejwsiiparafii.Aczkolwiek
moimzdaniem—taknamarginesie—wdużejmierze
todziękichłopomPolskaprzetrwała.Dziękiich
przywiązaniudoziemi,dojęzyka,dowiary.Natych
trzechbowiemfundamentachzasadzałosięchłopskie
trwanietuizawsze,zdziadapradziada,niezależnie
odtego,czyPolskabyłamatkączymacochą,czywogóle
była.Iniezależnieodtego,cosięoniejwiedziałoicosię
doniejczuło”70.
Niemawątpliwości,żeMyśliwskiwdośćszczególny
sposóbmitologizujeświadomośćchłopską,araczej
należałobypowiedzieć—stawiatezę,żenieświadomość
jestjakimśswoistymrodzajem„wyższej”świadomości
narodowej,boniejestpodatnanaagitację,ideologiczne
wybory,stanowiącrodzajżyznejgleby,którarodzikolejne
pokoleniawiernychobrońców„ziemi,językaiwiary”.
