Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StądsilniepodkreślanyprzezMyśliwskiego„brakpoczucia
winy”zaświatzewnętrzny,zato,codziejesiębezudziału
chłopstwa,ale—jaksięjeszczeokaże—zbytpojemne
tostwierdzenie,bywyjaśniałowszelkieprocesy
dokonującesięwewnątrzchłopskichwspólnot,
tezwłaszcza,którenależyinterpretowaćwterminach
moralnych.Jestwięckulturachłopska—copowtarzasię
jakmantrę—podstawąnarodowegobytu,chociażsami
chłopiniezdawalisobieztegosprawy,żyjącwgranicach
własnego
orbisinterior
.Fenomenówbierzesięstąd,
iżznaturyrzeczy„kulturachłopskabyłakulturąbytu
imiejsca,zamkniętąwkręgu:człowiek—ziemia
—przyroda.Motywacjąistnieniabyłojedynietrwanie
iprzetrwanie[podkreśleniemoje—W.J.B.].Czasliczyłsię
rodzajemprac,poramiroku,świętamiinastępstwem
pokoleń.Przestrzeńfizycznaograniczałasiędowłasnego
obejścia,własnejwsi,parafiiinajbliższegomiasteczka.
Nieznaczyto,żechłopiniewędrowali,leczprzeważnie
gdywcielonoichdotakichczyinnycharmii,niekiedy
zawolnością,dużoczęściejjednakzachlebem,choć
zdarzałosięnawetdoZiemiŚwiętej.[…]Generalnieżyli
jednakchłopiwtymsamymmiejscuzdziadapradziada,
podtymsamymniebem,zprzymusuczydobrowolnego
przywiązania,wrośnięcigłębokokorzeniamiwswój
pożałowaniagodnybyt,dziedziczonyiprzekazywany
dalej,wtęskąpąprzestrzeńdookolnegokrajobrazu,poza
którąrozciągałsięledwodomniemanyświat,świat
niepewny,budzącylęk,leczzarazempodniecający
