Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żezjejpowrotemprzyjdzienapewnopańszczyzna
inajgorszaszlacheckaniewola[…]zniesłychanym
wprostszacunkiemizaufaniemodnosilisięwszyscy
docesarzaFranciszkaJózefa,uważającgozawcielenie
mądrości,nieomylności,aprzedewszystkim
bezwzględnejsprawiedliwości”90.
Izolacjaklasowawsizamykaławłaściwieprzed
ludnościąwiejskąszanseawansuizmianystatusu
ekonomicznego,niemówiącjużomożliwości
uczestniczeniawformachkulturyponadlokalnej
ipozareligijnej.JanStanisławBystrońzauważył,żeprzez
wieledekadtylkojedensynzrodzinychłopskiejmógł
udaćsiędomiastanasłużbęlubponaukę,
itozauprzedniązgodądziedzica91.Źródłeminformacji
oświeciepozostawałytrzywiejskieinstytucje:Kościół,
dwórorazkarczma,atakże—alewmniejszymzakresie
—szkoła92.Zakresipoziomwiedzyprzekazywanej
wtychnieformalnychtypachplacówekedukacyjnych
raczejjedynieutrwalałistniejącestrukturymitycznej
świadomości.
WedługLudwikaStommy,któryspopularyzował
wkrajukonkurencyjnewobeckulturyludowejichłopskiej
kulturytradycyjnejpojęcie„kulturatypuludowego”,
podstawowymkryteriumwrozróżnianiukulturjest
stopieńnasileniaichświadomościowejizolacji,czyli—jak
samtoujmuje—stopieńprzenoszeniaideologiinad
empirię.Jednekulturycharakteryzująsięwysokim