Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stopniemrozbudowaniaowejświadomości,innezaś
oczywiścieniskim.Kulturaspołeczeństwchłopskich
zostałazaliczonadotychpierwszych,którychistotąjest
tzw.świadomość(podświadomość)mityczna.Należytym
samymdopewnegotypukultur,wktórychramach
moralnośćjejczłonkównależywidziećprzezcentralnądla
kulturytypuludowegoopozycję„swój”–„obcy”oraz
orbis
interior
–
orbisexterior.
Wypadkowątych
świadomościowychprzeciwstawieńjesttzw.moralność
swojacka93.Tenswoistyrelatywizmmoralny(„razem
swojacy”)miałnawzględzieto,cowcześniejokreśliłem
mianemochronydobrawspólnego.Ale,piszeStomma,
odwołującsiędodziesiątkówświadectw:„dodajmy,
iżwprzypadkugdyowocałkiemdowolnieinterpretowane
«ogólnedobro»zwracałosięprzeciwosobnikowi
szczególnie(narodowościowo,językowo,religijnieczy
zawodowo)grupieobcemu,jegozgładzeniejawiłosię
chłopomniemaljakopożytecznarozrywka,toteż
prześcigalisięwpomocyprowodyrom”94.
Kimsąobcydlachłopów?Okazujesię,żejest
tokategorianiezwyklepojemna,wcalenieograniczająca
siędotychwyznaczników,októrychwspominaStomma.
Mogątobyćnajbliżsi,sąsiedzi,krewni,ludzieokreślonych
stanówspołecznych,dzieciitd.Charakterystycznajest
tutajambiwalencjatego,coobce,zarównoetnicznie
(Cygan,Żyd,Niemiec),jakiobce„wewnętrznie”(kobieta
wciąży)95,zawodowo(kowal,młynarz,szewc,krawiec),
dziady,żebracy,ułomni,nawiedzeni.Światchłopskiej
