Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Nazwajakokategoriasyntaktyczna
nintensja”inpojęcie”bywająużywanezamiennie.Częściejposługu-
jemysięwyrazemnpojęcie”,choćniezawszejestonojednoznaczne
(wużyciucodziennymnpojęcie”możeznaczyćteżtyle,conwiedza”,
np.wzdaniu:nmiećoczymśjakieśpojęcie”,npogląd”itp.).
Oprócznazwogólnychijednostkowych,mamyjeszczenazwy
zbioroweiniezbiorowe.Desygnataminazwzbiorowychsąprzed-
miotyzbiorowe,anazwniezbiorowych–przedmiotypojedyncze(np.
nklasa”,wsensiezbióruczniów,inuczeń”–jedenpojedynczyuczeń
ztejklasy;podobnienarmia”inżołnierz”).
możemywyróżnićjeszczenazwyprosteizłożone,przyczymkry-
teriumpodziałujesttugramatycznabudowatychnazw.Nazwyproste
zbudowanesązjednegowyrazu,anazwyzłożone–zwielu.
Ponadtomożemypodzielićnazwynaabstrakcyjneikonkretne,
wzależnościodtego,czyichdesygnatamisąprzedmiotykonkretne,
któremożemysobiejakośwyobrazić,czyabstrakcyjne,takiejakce-
chy,relacje,stanyrzeczyitp.,którychraczejniejesteśmywstanie
sobiewyobrazić,chociażmożnajepomyśleć.Abstrakcyjnyminazwa-
misąnajczęściejrzeczownikiurobioneodprzymiotników,np.nbia-
łość”odnbiałego”,nsprawiedliwość”odnsprawiedliwego”itd.
Uściślimyjeszczedwiewyżejużytekategoriesemantyczne,amia-
nowicie:nznaczy”inoznacza”.Jeślimówimy,żedananazwacośzna-
czy,tochcemyprzeztopowiedzieć,żemaonajakieśznaczenie.Ina-
czejmówiąc,cośwyraża,niesiejakąśtreść.Gdyzaśmówimy,żeta
samanazwacośoznacza,tomamynamyślito,żewskazujeonajakiś
przedmiot,czyliswójdesygnat.Inaczejmówiącniejestonapusta.
Wyrazynznaczy”inoznacza”–tokategoriesemantyczne.Odnoszą
onedanąnazwędojejznaczenialubdesygnatu.
3.Relacjesemantycznenazw
3.1.Jednoznacznośćiwieloznacznośćnazw
Zajmiemysięterazkwestiąstosunkówzachodzącychmiędzyna-
zwami,ichznaczeniamiiprzedmiotami,któreoneoznaczają.Takie