Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zasadnośćdostrzeganiakompetencjiwprawiecywilnym
43
wynikającezczynnościkonwencjonalnejpowstałejwskutekużyciakompetencjiprzez
podmiotkompetentny52.
Choćkompetencjastanowipojęciezakorzenionewnomenklaturzeprawapublicznego,
tojednakprzydatnośćtegopojęciazostałarównieżdostrzeżonanagruncienaukiprawa
cywilnegoprzezwieluwybitnychteoretykówprawa53.Zaliczyćdonichnależym.in.
S.Czepitę54,S.Wronkowską55orazZ.Ziembińskiego56.Ponadtoanalizadotychczasowego
dorobkuliteraturywskazuje,żewieluautorówposługujesiękonstrukcjąkompetencji
przyrozważaniachdotyczącychtypowychinstytucjiprawacywilnego.Tytułemprzy-
kładunależywskazać,żepojęciekompetencjijeststosowanem.in.przyrozważaniu
problematykipełnomocnictwa(gdziepełnomocnikmakompetencjędokształtowania
sytuacjiprawnejosobyreprezentowanej)57,jakrównieżprzyrozpatrywaniuproblema-
tykiuprawnieńkształtujących(gdziejednazestronumowyzobowiązaniowejpoprzez
jednostronneoświadczeniewoliwskutekwypowiedzeniadoprowadzadorozwiązania
stosunkuprawnego,którydotychczasłączyłstrony)58.
Znamiennejestprzytym,żenagruncienaukiprawacywilnegopodmiotwyposażony
wkompetencjęmożerównocześniepełnićrolępodmiotu,któryjesttejkompeten-
cjipodporządkowany.JaksłuszniewskazywałZ.Radwański,nten,komuprzysługuje
kompetencja,czynizniejużytek(...)wstosunkudosamegosiebie,(...)narzeczjakiejś
innejosoby”
,azatemdostrzegaćtunależytakiprzypadek,kiedyokreślonypodmiot
wzakresieswobodyumówdokonujerazemzinnympodmiotemsamozobowiązania
napodstawietzw.kompetencjigeneralnej59.RównieżP
.Machnikowskiwskazywałna
52
S.Wronkowska,Analizapojęciaprawapodmiotowego,Poznań1973,s.34;T.Kiełkowski,Nabycie...,
s.57.
53
Równieżwopracowaniachnatematprawapublicznegodostrzegasięzasadnośćstosowaniakompe-
tencjinagruncieprawacywilnego.Por.np.T.Kiełkowski,Nabycie...,s.67-68,77,81,118,171;M.Matczak,
Kompetencjaorganu...,s.122,195-197.
54
S.Czepita,Regułykonstytutywneazagadnieniaprawoznawstwa,Szczecin1996,s.174.
55
S.Wronkowska,Analiza...,s.26,36,62,atakżes.19i34.
56
Z.Ziembiński,Kompetencja...,s.23.
57
M.Smyk,Pełnomocnictwo...,s.64-68,71-73,116,124-136,146.Osobareprezentowanaupoważnia
pełnomocnikadziękiwłasnejkompetencji,zapośrednictwemktórejpełnomocnikuzyskujekompetencję
dodziałaniawcudzejsferzeprawnej.J.Kaczor,Pojęcieczynnościprawnej...,s.18.Odróżniasięudzielenie
pełnomocnictwa(jednostronneoświadczeniewoliosoby)odustanowieniapełnomocnictwa,którenastępuje
przezprzyjęciepełnomocnictwa.M.Smyk,Pełnomocnictwo...,s.122-123.
58
P
.Machnikowski,Swobodaumówwedługart.353
1
k.c.Konstrukcjaprawna,Warszawa2005,s.36,90,
172;Z.Radwański,A.Olejniczak[w:]System...,t.2,s.91-92;S.Wronkowska,Analiza...,s.26.Por.także
M.Mataczyński,Cywilnoprawneskutkinaruszeniaobowiązkównabywcówznacznychpakietówakcjispó-
łekpublicznych,Warszawa2011,37.Kompetencjapozwalawyjaśnićkonstrukcjęzarzutuorazroszczenia
procesowego,poprzezktórestronastosunkuzobowiązaniowegoaktualizujeobowiązekorganuwymiaru
sprawiedliwościdoużyciawłasnejkompetencjicelemskłonieniadrugiejstronyzobowiązaniadowykonania
swojegoobowiązku.P
.Machnikowski,Swobodaumów...,s.35i100.
59
Z.Radwański,Teoriaumów...,s.35i98.