Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kapitałludzkiikapitałspołecznyadobrobytmaterialny.Polskiparadoks
napewienczasspadekzainteresowaniatąpro-
Brakjednoznacznychdowodów,żekapi-
blematyką.Renesanspojęciakapitałuludzkiego
tałludzkijestodpowiedzialnyzaróżnicewpo-
przyszedłwlatach90.XXw.wrazzkoncepcją
ziomieekonomicznegorozwojuspołeczeństw,
społeczeństwawiedzyigospodarkiopartejna
zwłaszczabogatszych,nieoznaczawcale,żenie
wiedzy(Drucker1992,1999;Bleicher,Berthel
maonznaczeniawwymiarzemakroekonomicz-
2002).
nym.Zwykłaintuicjapodpowiada,żepracow-
Ogólnyobrazjestobecnietaki:klasyczniero-
nicyzwyższymikwalifikacjamipotrafiąwięcej.
zumianykapitałludzki(kompetencje)bardziej
Rzeczwtym,żeto„więcej”poszczególnychpra-
różnicujestanzamożnościjednostekniżpoziom
cownikówpowinnozacząćjakośzesobąwspół-
zamożnościspołeczeństw,zwłaszczawgrupie
grać,abydaćznaczącyefektmakroekonomiczny.
krajówwysokorozwiniętych.Wartobyćlepiej
Mechanizmwspółgraniaindywidualnychkom-
wykształconym,zdrowszym,bardziejmobilnym
petencjileżypozapojęciemkapitałuludzkiego
iprzedsiębiorczymodinnych,abywygraćeko-
–władzieprawnymispołecznym,wdecyzjach
nomicznieindywidualnąrywalizacjęnarynku
władz,kulturze.Innymisłowyniewystarczy
pracy.Społecznasumatychzaletniegwarantuje
miećwykształconych,zdrowychiszczęśliwych
jednakwygranejzespołowejwrywalizacjimię-
obywateli,abypaństwojakocałośćrozwijałosię
dzynarodowej.
gospodarczo,potrzebajeszczedodatkowychin-
Próbowanobronićmakroekonomicznejroli
strumentów,którewywołająodpowiednieefek-
kapitałuludzkiego,wskazującnasłabościdanych
tysynergiiróżnychkapitałównapoziomiespo-
statystycznych(Krueger,Lindahl1998;Temple
łecznym.Jednymztakichinstrumentówmoże
1999)lubpokazując,żeilość(np.liczbalatna-
byćpolitykanaukowapaństwaipublicznena-
uki)niezawszeoznaczajakośćorazżeistotne
kładynaR&D.Innymsąkulturowouwarunko-
jestdopasowaniekierunkustudiówdopotrzeb
wanerelacjemiędzyuczestnikamirynku,czyli
rynkupracy,czyliwłaściwaalokacjainwestycji
jakośćsiecispołecznych,awięcto,cowchodzi
wwiedzę(Judson1998).Wydatniewartośćpre-
wzakrespojęciakapitałuspołecznego.
dyktywnątegokonstruktunapoziomiemakro-
Wniniejszymopracowaniuprzyjąłemjako
ekonomicznymzwiększyłowłączenienakładów
wskaźnikikapitałuludzkiego,zgodniezklasycz-
naR&D.Zasadnewydajesięjednakpytanie,
nymiteoriamiBeckera,SchultzaiMincera,po-
wjakimsensienakładyfirmipaństwnabada-
ziomwykształceniaidoświadczeniezawodowe
niairozwójmieszcząsięwklasycznejdefinicji
(stażpracy).Wkilkuanalizachwyodrębniliśmy
kapitałuludzkiego.Wpojęciukapitałuludzkie-
innejeszczecechyindywidualne,któremogą
gowiedzaiinnowacyjnośćsąwszakżeatrybuta-
wpływaćnakonkurencyjnośćjednostkinaryn-
mijednostek,anieorganizacjitakichjakfirma
kupracyizwiększaćjejdochody,azatemwcho-
czypaństwo.Kapitałludzkijestzasobemindy-
dząonetakżewzakresszerszegopojęciakapita-
widualnym,anieinstytucjonalnym.To,żewy-
łuludzkiego3.Tecechytostanzdrowia,kapitał
kształceniludzielepiejpotrafiąabsorbowaćmyśl
kulturowyokreślającyspołecznąpozycjęśro-
technologicznąisąwstanieefektywniejwyko-
dowiskarodzinnego,wktórymzachodziłpro-
rzystaćfunduszenabadania,nieoznaczajesz-
cessocjalizacjijednostki(tzw.pochodzeniespo-
cze,żeśrednipoziomwykształceniaspołeczeń-
łeczne)idobrostanpsychiczny.Stanzdrowia
stwazależyodnakładównaR&Dlubżenakłady
mierzonybyłliczbąsymptomówsomatycznych
naR&Dprzekładająsięwprostnaśrednipoziom
występującychconajmniejprzezpółmiesią-
wykształceniaobywateli,ichstanzdrowia,mobil-
ca,poważnąchorobąwminionymrokuinie-
ność,przedsiębiorczość,doświadczeniezawodo-
pełnosprawnością.Kapitałkulturowymierzony
weczyinneatrybutyindywidualnegokapitału.
byłwykształceniemojcalubgłównegoopieku-
na,gdyrespondentmiał14lat,iliczbąksiążek
wdomowejbiblioteczce,innychniżpodręczni-
earlier,itisestablishedbeyondanyreasonabledoubtthat
therearetangibleandmeasurablereturnstoinvestment
3Domański(1993,s.19)definiujekapitałspołecznyjako
ineducation,suchevidenceisnotasconsistentandforth-
„zasóbwiedzy,umiejętności,zdrowia,energiiwitalnejza-
cominginthemacroliterature”.
wartejwspołeczeństwie”.
7
