Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PawełBiałynicki-Birula
Wdokonującychsięreformachsektorapu-
2.Uwarunkowaniawzrostuwydatków
blicznegowyjątkowąpozycjęzajmujesektor
zdrowotnychwkrajachgospodarczo
ochronyzdrowia,wktórymwzasadzienietyl-
koniedoszłodoograniczeniaaktywnościpań-
rozwiniętych
stwa,leczwręczprzeciwnie–możnamówić
Wkrajachrozwiniętychcałkowitewydatkina
ostałejjegoekspansji.Wkrajachrozwiniętych
ochronęzdrowiasystematycznierosływokresie
ochronazdrowiastanowinajwiększycodowiel-
kilkuostatnichdekad(tab.1)2.Ichudziałnapo-
kościsektorusług.Jegodynamicznyrozwójjest
czątkulat70.XXw.przeciętniewynosił5,3%
wdominującymstopniufinansowanypublicz-
PKB,7%PKBwlatach90.XXw.,aw2005r.
nie.Szybkiwzrostwydatkówzdrowotnychza-
stanowiłwkrajachOECDjużśrednio9,2%
grażastabilnościfinansówpublicznychistwarza
PKB.Oznaczatoniemalpodwojenie–wokre-
tymsamympoważnyproblem.Mimopodejmo-
siezaledwie35lat–przeciętnejwielkościwy-
wanychdziałańreformatorskichiprzedsięwzięć
datkówzdrowotnych.Należydodać,żewokre-
organizacyjnych(inicjowanychpocząwszyodlat
sie1970–2005takwysokadynamikawzrostu
70.XXw.),przekształceniaizmianyinstytucjo-
analizowanychwydatkówbyłaudziałemwięk-
nalnewsektorzezdrowiawdalszymciągusta-
szościkrajówrozwiniętych.
nowiąwyzwaniedlapublicznejpolitykiwwięk-
W2005r.zdecydowanienajwięcejnaoch-
szościkrajówrozwiniętych.Stądstałaekspansja
ronęzdrowiaprzeznaczanowStanachZjedno-
wydatkówzdrowotnychwdużymstopniumo-
czonych(15,3%PKB).Następnąwyróżniającą
żebyćpostrzeganawkategoriachporażkipoli-
sięgrupę(zwynikiemdwucyfrowym)tworzy-
tykipublicznej.
ły:Szwajcaria(11,6%),Francja(11,1%),Niemcy
Zarządzanieopiekązdrowotnąjawisięzatem
(10,7%).Wydatkipozostałychkrajówmieści-
jakoszczególnieaktualneiinteresującezagad-
łysięwprzedziale6,2–9,8%PKB.Tymsamym
nieniebadawcze.Niniejszytekstdotyczyprzede
relacjawydatkówzdrowotnych(wodniesie-
wszystkimzagadnieniauwarunkowańprowa-
niudoPKB),wkrajuonajwyższychwydatkach
dzeniaskutecznejpublicznejpolitykizdrowot-
zdrowotnych(StanyZjednoczone)apaństwa-
nejwramachdemokratycznegopaństwapraw-
mionajniższympoziomiewydatków(Polska–
nego.Wtymwzględzieszczególnauwaga
6,2%;Meksyk–6,4%,Słowacja–7,1%),masię
zostałapoświęconazagadnieniuzabezpieczenia
jak2do1.
zdrowotnego,traktowanemuzjednejstronyja-
Wydatkizdrowotnezajmująistotnąpozy-
kofundamentalnycelwspółczesnychsystemów
cjęwogólnychwydatkachsektorapublicznego,
zdrowotnych,zdrugiejzaśistotnymotywzaan-
choćmożnaodnotowaćsporeróżnicemiędzy
gażowaniapaństwwfinansowanieopiekizdro-
poszczególnymipaństwami.W2005r.wdo-
wotnej.Wtymkontekściewartykulepoddano
minującejwiększościkrajówwydatkizdrowotne
analiziekwestięmożliwościpromocjiubezpie-
wyraźnieprzekraczałypoziom10%całościwy-
czeńzdrowotnychjakoczynnikaumożliwiają-
datkówsektorapublicznego.Najwyższyichpo-
cegozjednejstronyzapewnieniefinansowania
ziom,rzędu17–18%łącznychwydatkówsek-
opiekizdrowotnejnaodpowiednimpoziomie,
torapublicznego,notowałynastępującekraje:
zdrugiejzaśzapewnieniaobywatelomwłaści-
StanyZjednoczone(18,8%),Norwegia(17,9%),
wegodostępudousługzdrowotnych.
Kanada(17,5%),Niemcy(17,6%)orazIrlandia
(17%).Nieznacznietylkoniższewydatkizano-
towanoweFrancji(16,5%)iwWielkiejBrytanii
(16,2%).Wanalizowanymokresie1970–2005
działalnościpodmiotównależącychdoróżnychsektorów.
nastąpiłwyraźny,kilkupunktowywzrostudzia-
Napierwszyplanwysuwasięzagadnienieinteraktywnego
zarządzaniajakoskutecznametodaosiąganiaokreślonych
celówpolitykipublicznej.Koncepcjainteraktywnegoza-
2Rzeczywistewydatkisąistotniewyższe,gdyżklasyfi-
rządzaniazakładawywoływaniepożądanychzmianpo-
kacjaOECDwpozycjicałkowitewydatkizdrowotne
przezgenerowanieprocesuspołecznejinnowacji,doko-
–(TotalHealthExpenditure–TEH)–nieuwzględniafi-
nującegosięwnastępstwiespołecznychinterakcji.Szerzej
nansowanianp.działalnościinwestycyjnejwopiecezdro-
zob.Hausner2008.
wotnej,szkolnictwamedycznegoczybadańnaukowych.
6
