Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pułapkiterminologiczne
13
ryzykatowarzyszącegotymkredytomwywołujenegatywneskutkiwróżnychsegmen-
tachsystemufinansowego.
Dobórwłaściwegojęzykadokomunikowaniasięwsprawieryzykasystemufinan-
sowegoniejestłatwy.Wzoremdobregokomunikowaniasięwsprawachryzykasyste-
mowegosąpółroczneraportyMiędzynarodowegoFunduszuWalutowegoposługujące
sięmapąglobalnejstabilności,stanowiącąwykreskołowynadziesięciostopniowejskali
ryzyka:makroekonomicznego,rynkówwschodzących,kredytowego,rynkowego,pie-
niężnegoifiskalnegoorazskłonnościdoryzykainwestorów4.
Rozmytegranicepojęciaryzykosystemufinansowegopowodują,żetytułtejksiąż-
kiniejestdostateczniejednoznaczny,abysamodzielnieusprawiedliwićjejpowstanie.
Specjalistomodzarządzaniapojęcieryzykasystemowegosugerujepracęzdziedziny
dużychsystemówzagrożonychryzykiemoperacyjnym,ulegającychawariom.Wpa-
mięcispołecznejzapisałysięwielkiekatastrofytechnologicznesystemówenergetycz-
nychorazawarieelektrowniatomowych5.Równiezapadającewpamięćsąkatastrofy
morskielubfaletsunami.Tegotypuryzykosystemówsztucznychjestwywołaneszyb-
kimizmianamitechnologicznymi,ekonomicznymiispołecznymi.Ryzykosystemowe
znajdujesięnagranicymiędzynaturalnymizdarzeniamiaświadomymdziałaniem
ludzi.Taklasaryzykawymagaholistycznego,całościowegopodejściadoichzłożono-
ści,dynamiki,niepewnościinieoczekiwanychnastępstw.Synergiadziałańpotęguje
potrzebęspójnychdziałań.Licząsięnietylkobezpośrednie,leczrównieżpośrednie
następstwaurzeczywistnieniasięryzykasystemowego.Kaskadowerozprzestrzenianie
sięryzykasystemowegoujawniasięszczególniewprzypadkusystemówfinansowych6.
Systemyfinansowesąkrucheiwrażliwenazaburzeniazewzględunaswojąistotę,po-
wszechneposługiwaniesięprzyrzeczeniememitentainstrumentufinansowegowobec
jegonabywcy.
Zdaniaekonomistówakademickichnatematrolisystemufinansowegowewzro-
ściegospodarczymsąpodzielone.Trwaspór,czymiędzyrozwojemsystemufinansowe-
goawzrostemgospodarczymwystępujezwiązekprzyczynowo-skutkowy,czyjedynie
korelacjastatystyczna,atymsamym,czyzarządzanieryzykiemsystemowymjestistotne
dlafunkcjonowaniagospodarki.JoanRobinsonwyznawałapogląd,żesystemfinan-
sowypodążazapopytemnausługizestronyrealnejsferygospodarki.MertonMiller
twierdził,żewzrostugospodarczegoniedasięzrozumiećbezuwzględnieniaformy
instytucjonalnejorazstanuzawansowaniarozwojusystemufinansowego7.
Analityczniemożemywydzielićtrzysytuacje.Pierwsza,wktórejsystemfinansowy
ijegoryzykojestzakorzenionegłębokowgospodarcerealnej.Druga,kiedysystemfi-
nansowyigospodarkasąodsiebieodseparowane,bopieniądzkrajowyniejestwymie-
nialnyiplanfinansowywspieraplanrzeczowy.Trzeciasytuacja,kiedyto,cosiędzieje
naglobalnychrynkachfinansowychdeterminujekondycjękrajowejgospodarki.Nadal
niewiadomo,czykryzysfinansowywywołujespowolnienieirecesjęwgospodarcere-
alnej,czyodwrotnie,recesjaispowolnieniegospodarkirealnejuruchamiamechanizm
4
GlobalFinancialStabilityReport.MarketsDevelopmentsandIssues(2007),IMF
,Washington.
5
ZacherL.W
.(2007),Transformacjespołeczeństw:odinformacjidowiedzy,C.H.Beck,Warszawa.
6
KlinkeA.,RennO.(2006),SystemicRiskasaChallengeforPolicyMakinginRiskGovernance,Forum:
QualitativeSocialResearch,Vol.7,No.1,s.12.
7
LevineR.(2004),FinanceandGrowth:TheoryandEvidence,“WorkingPaper”,NBER,Cambridge,No.
10766.
