Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GLOBALIZACJA:PERSPEKTYWYTEORETYCZNE
ROZDZIAŁ
I
Sceptycy
Wodróżnieniuodpierwszej„fali”wteoriiglobalizacji,przedstawiciele
drugiejperspektywyteoretycznej,sceptycy-jaknp.PaulHirstiGrahame
Thompson-kwestionujązasadnośćstwierdzeńowszechobecnościprocesów
globalizacyjnych.WswojejksiążceGlobalizationinQuestionHirstiThomp-
son(1996)podająszeregdowodównato,iżtezyglobalistówniekoniecznie
znajdująodzwierciedleniewsferzeempirycznej.Popierwsze,opierającsięna
danychstatystycznychdotyczącychmiędzynarodowegoprzepływutowarów
iruchuludności,autorzyciargumentują,iżprocesyglobalizacyjnemające
miejsceprzedpierwsząwojnąświatowąuległywokresiemiędzywojennym
cofnięciu.Podrugie,HirstiThompsonzaprzeczająideiistnieniaglobalnej
strukturyekonomicznej,uznając,iżcoprawdapoziomhandluiinwestycji
naświeciejestobecniewyższyniżwprzeszłości,jednakżewymianagospo-
darczanadalmacharaktermiędzynarodowy,gdyżodbywasięonagłównie
pomiędzykrajamiczyregionami,niezachodzinatomiastwwymiarzeponad-
narodowymczyglobalnym.Potrzecie,zdaniemHirstaiThompsona,liczba
prawdziwieponadnarodowychkorporacjijestnaświecieniewielka,gdyż
większośćfirmfunkcjonującychwgospodarceświatowejmacharakterwielo-
narodowy,toznaczyposiadagłównąsiedzibęilokalizacjęoperacjiwjednym
kraju,aoprócztegojesttakżeobecna-np.poprzezsprzedażswoichtowarów
-winnychkrajach.Nieczynijejtojednakżekorporacjąponadnarodowączy
globalną.Poczwarte,udziałkrajówtrzeciegoświatawbezpośrednichinwe-
stycjachzagranicznychpozostajeniewielki,gdyżwiększośćinwestycjinadal
odbywasiępomiędzykrajamiwysokorozwiniętymiekonomicznie.Pozatym
znaczącawiększośćświatowejwymianygospodarczejmamiejscepomiędzy
Europą,JaponiąaStanamiZjednoczonymi,nieobejmujenatomiastwszystkich
obszarówgeograficznychnaświecie.Popiąte,HirstiThompsondowodzą,iż
światowerynkifinansowefunkcjonująpozakontroląrządówkrajówwysoko-
rozwiniętychniedlatego,iżsprawowanienadnimikontrolijestniemożliwe,
leczdlatego,iżzprzyczyninteresówekonomicznychiideologicznychrządy
tychkrajówświadomiepodjęłydecyzjeoniekontrolowaniuich.Autorzyci
uważają,iżideologiapropagującawizjęneoliberalizmujakojedynegomożli-
wegopodejściadogospodarkijestrozpowszechnianapoto,abyudzielićpo-
parciapolitykomneoliberalnym,aniedlatego,iżjestononieuniknione.
HirstiThompsonskupiająsięwswojejanaliziegłównienazjawiskach
ekonomicznychpoddającychwwątpliwośćtwierdzeniaglobalistów.Inniau-
torzyzgronasceptykówglobalizacyjnychpodejmujątakżezagadnieniaprze-
mianpolitycznychikulturowychinaichpodstawiekwestionujątezęogloba-
lizacji.Przykładowo,KevinRobins(1997)zwracauwagęnawzrostznaczenia
>23
