Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wiedzajakoprzedmiotzarządzania
13
Jużodczasówstarożytnychwiedzaznajdowałasięwcentrumzainteresowaniafilozofii,
aszczególnieepistemologii.JakojedenzpierwszychzdefiniowałjąPlaton,uznającjąjako
„uzasadnioneiprawdziweprzekonanie”.Wramachepistemologii(gnoseologii–dyscypliny
filozoficznejzajmującejsiępoznaniem)rozważanianatematwiedzyposzłydwiema
głównymiiznaczącoodmiennymiścieżkami.Pierwsza,ścieżkaracjonalizmu,stawiatezę,że
prawdziwawiedzaniemaźródławzmysłowychdoświadczeniach,leczwprocesach
zachodzącychwumyśleczłowieka.Zgodniezniąwiedzatworzonajestdedukcyjniepoprzez
odwołaniesiędoumysłowychkonstruktów,takichjakpojęcia,prawa,teorie.Czyliwiedza
mapostaćaprioriiniemusimiećpotwierdzeniawdoświadczeniuzmysłowym.Główni
przedstawicieletegonurtuto:Platon,Kartezjusz,Leibniz,Demokryt.Drugikierunek
rozważańnatematwiedzytoempiryzm.Postulujeon,żeniemażadnejwiedzyapriori.
Jedynymźródłemwiedzyjestdoświadczeniezmysłowe,awiedzęuzyskujemyprzez
indukcyjnerozumowanie,imaonapostaćaposteriori.Zwolennikamitejkoncepcjibyli
międzyinnymi:Arystoteles,Locke,Berkeley,BaconiMill
2
.
Empiryzmiracjonalizmtozasadniczenurtyfilozoficznerozpatrującezagadnienie
ludzkiegopoznania.Wrozwojumyślinatentematwystąpiłyrównieżskrajnetwierdzenia,
negującemożliwośćdojściadoprawdyzapomocązmysłówlubrozumu.Wskazywały,iż
wodkryciuprawdypomocnemogąbyćjedynieszczególnestanyiprzeżyciawewnętrzne
człowieka,albojakieśnadprzyrodzone,ponadludzkiesiły,którezostająniekiedyużyczone
przezistotęboską.Stanowiskotookreślanejestjakoirracjonalizmimaonoszereg
związkówztwierdzeniamizzakresumetafizyki.Przykładowymiprzedstawicielamitego
nurtubyliPlotyniśw.Augustyn
3
.
Wramachzarządzaniawiedząwykształciłosięjużkilkasposobówrozumieniawiedzy.
Ogólnierzeczbiorąc,wiedzajestprzedstawiananajczęściejjako:
•powiązanieinformacjizichzrozumieniem,
•efektmyślowegoprzetworzeniainformacjiidoświadczeńorazuczeniasię,
•ogółwiadomościczłowieka,
•odzwierciedleniestanurzeczywistościwumyśleczłowieka,
•potwierdzoneprzekonanie.
Najczęstszepróbydefinicjiwiedzy(charakterystycznedlakulturyZachodu)wiążąją
zdanymiiinformacjami.Daneujmowanesąjakoznaki,obrazyczyfakty,wyrwane
zkontekstu.Daneprzedstawionewkontekścietworząinformacje.Natomiastwiedzę
traktujesięjakoinformacjewkontekściewrazzichzrozumieniem.Wiedzataprowadzi
natomiastdomądrości(inteligencji),postrzeganejjakoogółposiadanejwiedzyiumiejęt-
ności,jaktęwiedzęużyć(rys.1.1)
4
.
2
L.Kasprzyk,A.Węgrzecki,Wprowadzeniedofilozofii,PWN,Warszawa1981,s.125–149;I.Nonaka,
H.Takeuchi,Kreowaniewiedzyworganizacji,Poltext,Warszawa2000,s.40–41.
3
L.Kasprzyk,A.Węgrzecki,op.cit.,s.125–149.
4
Szerzej:D.J.Skyrme,KnowledgeNetworking.CreatingtheCollaborativeEnterprise,Butterworth-
-Heinemann,Oxford1999,s.47;A.Brooking,CorporateMemory.StrategiesforKnowledgeMemory,International
ThomsonBusinessPress,London1999,s.4–5;G.Probst,S.Raub,K.Romhardt,Zarządzaniewiedzą
worganizacji,OficynaEkonomiczna,Kraków2002,s.27.
