Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Transformacjapracyifunkcjipersonalnej
41
dążącychdotego,bypomimoograniczeńindywidualnychdojśćdoszczytuosobistegorozwoju.
C.R.Rogers(1902–1987)iA.H.Maslow(1908–1970)todwajnaczelniteoretycykierunku
humanistycznego,którzysformułowalilicznehipotezy,dotyczącenaturyludzkiej,doświad-
czeniajednostkiijejmotywacji.Stosowniedoichpoglądówpodstawowąsiłądziałanialudzi
bywadążeniedosamorealizacjiiaktualizacjiswychpotencjalnychszans.Samorealizacja
wpracyjestprocesemindywidualnym,oryginalnym[Kozielecki,1998,ss.237–256].
Maslow–wedługK.B.Madsena–traktujepsychologięhumanistycznąjakouzupełnienie
behawioryzmu,aniejakoprzeciwstawnąalternatywę.Najważniejsząhipoteząwteoriimoty-
wacjiMaslowajest,,hipotezaohierarchii,,,wedługktórejistotyludzkiesąmotywowaneprzez
hierarchicznysystempodstawowych,,,instynktoidalnych,,potrzeb.Hierarchiataobejmujepo-
trzeby:fizjologiczne,bezpieczeństwa,afiliacji,szacunkuisamorealizacji(teostatnietopotrzeby
twórczości,wiedzyirozumieniaorazpotrzebyestetyczne).Siłęmotywującąmajątylkonieza-
spokojonepotrzeby.Kiedyniższapotrzebazostaniezaspokojona(czyligratyfikowana),wyższa
potrzebamożezacząćdominować,determinujączachowaniejednostki.Samorealizacjawymaga
uprzedniegozaspokojeniawszystkichpozostałychpotrzeb[Madsen,1980,ss.415–451].
Trzebawtymmiejscuzwrócićuwagę,żepojęcie,,psychologiahumanistyczna,,,aczkolwiek
dośćpowszechniestosowane,niejestpojęciemwłaściwym.Każdykierunekpsychologiczny
–wspomnianybehawioryzmczykoncepcjapsychodynamicznalubpsychologiapoznawcza
–któregocelemjestlepszezrozumienieludzkichzachowań,mawartośćhumanistyczną:
dotyczyczłowiekaijemusłuży.Nasjednakinteresujewpływpsychologiiwpołączeniuzinnymi
dziedzinamiwiedzynapraktykęorganizacjiizarządzaniaprzedsiębiorstwami.Wielubadaczy,
opierającsięnatwierdzeniachpsychologii,alewykorzystująctakżesocjologię,antropologię,
ekonomięczymedycynę,wniosłowtymokresiewartościowywkładdozarządzania,np.:
Ch.Argyris,F.Herzberg,K.Lewin,R.Likert,D.McGregoriin.Przykłademmożebyć
koncepcjadoskonaleniaorganizacji(dosłownie:rozwójorganizacji,organizationdevelopment
-OD),którawprowadzazasadyipraktykistosowanegobehawioryzmu,azajmujesięzmianą
postaw,percepcjizachowańioczekiwańpracowników.Doskonalenieorganizacjinastawione
jestnapoprawęinterpersonalnegoaspektufirmy,wzajemnychstosunkówjednostkiifirmy
wceluskierowaniaorganizacjinawyższypoziomfunkcjonowania.
Koncepcjeteoretyczne,powstałewlatachpięćdziesiątychisześćdziesiątychubiegłego
stulecia,miałyistotnywpływnaówczesnykształtfunkcjipersonalnej,realizowanejwprzed-
siębiorstwach.Sprowadzałosiętogłówniedodziałańwzakresiehumanizowaniastosunków
pracyisamejorganizacji,zmierzającychrównocześniedowzrostuefektywnościzatrudnionych
pracowników.Zwracanouwagęnapartycypacjępracownikówwpodejmowaniudecyzji,na
samokontrolę,satysfakcjęzpracy(m.in.przezwzbogacaniepracy),walkęzabsencjąipłyn-
nościązatrudnionych.Sprzyjaćtemumiałysystemymotywacyjnerównocześniezłożoneielas-
tyczne,takabypozwalałynawzmacnianiezachowańpracownikówskierowanychnawykonanie
zróżnicowanychizmiennychwczasiezadańorganizacji,uwzględniającerównocześnieosobiste
cechypracowników,będącewynikiemodmiennychpotrzeboraznabytychdoświadczeń.Dla-
tegoteżstrukturanagródikarpowinnastwarzaćkierownikowimożliwośćindywidualizacji
iróżnicowaniastosowanegowobecpodwładnegowzmocnienia[Karaś,2003,ss.16–21,71–79].
Zakresiformyrealizacjifunkcjipersonalnej–pozatradycyjnymadministrowaniemper-
sonelem–obejmowałyinnenoweobszary,jaknp.:stosowanietestówpsychologicznychwpro-
cesiedoborupracowników,zapewnienielepszejorganizacjiiochronypracy,prawneaspekty
