Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Niestandardoweformyzatrudnieniawujęciachteoretycznychrynkupracy...
Wyodrębniasięsegmentpierwotnyiwtórny[Dickens,Lang1992,s.7-14;Szulc
2013,s.14-16]:
•
Segmentpierwotny(pierwszorzędny)składasięzatrakcyjnychmiejscpra-
cy,wktórychrelacjemiędzyprawodawcąapracownikiemsąsformalizowane,
adostępdorynkujestograniczony.Miejscapracywtymsektorzetworzonesą
głównieprzezduże,dochodoweprzedsiębiorstwa.Przynależnośćpracowników
dosegmentupierwotnegowiążesięzprzywilejami,doktórychnależyzaliczyć:
wysokiepłace,dobrewarunkipracy,stabilnośćzatrudnienia,możliwośćawan-
su,rozwójzawodowy.Zatrudnieniwtymsegmencieidentyfikująsięzmiejscem
pracy,organizacją,któraichzatrudnia,atakżezwykonywanymzawodem.
•
Segmentwtórny(drugorzędny)charakteryzujesięniskimipłacami,prefero-
waniemumówniepracowniczych,gorszymiwarunkamipracy,prostymizada-
niami,ograniczonymimożliwościamirozwoju.Sektorjestłatwywdostępie,ale
oferowanewnimmiejscapracysąniestabilne.Fluktuacjajestwysoka.Uważa
się,żemiejscapracywsegmenciewtórnympełniąfunkcjęnzderzakakoniunktu-
ralnego”względemmiejscpracyzsektorapierwotnego–wprzypadkuzmniej-
szonegozapotrzebowanianapracęmiejscapracyztegosektorasąlikwidowane
wpierwszejkolejności[Kryńskaiin.1998,s.34-36].
Istotnąkwestiąwdualnejteoriirynkupracyjestwprowadzeniekategoriiprzed-
siębiorstwtypowychdladanegosegmentu.Zgodniezzałożeniamiteoriistabil-
nośćsektorapierwotnegoimożliwośćlepszegowynagrodzeniazatrudnionychtam
pracownikówwynikazfunkcjonowaniananimdużychisilnychprzedsiębiorstw,
mającychzdolnośćwpływanianapopytnaswojeprodukty.Wskutektegosąone
rentowneizdolnedowdrażanianowychtechnologii.Pracodawcywtejsytuacjisą
zainteresowaniposiadaniemkadry,którejstabilnośćzapewniają,oferującwyższe
płaceiróżneprzywileje.Dobrakondycjagospodarki,charakteryzującasięwyso-
kimistabilnympoziomempopytu,warunkujerozszerzeniesegmentupierwotnego.
Przedsiębiorstwomsektorawtórnegozostaławyznaczonapozycjabrzegowa,za-
wierającaskładnikiwahaniapopyturynkowego.Zmiennośćpopytuniepozwalana
rentowneużyciewprzedsiębiorstwachtegosektorawysokospecjalistycznychtech-
nologii,którewymagałybyzatrudnieniawykwalifikowanychpracowników.Brak
tegowymogukojarzonyjestzbrakiempotrzebyoferowaniastabilnychmiejscpracy
iprzywilejów[Francik,Pocztowski1993,s.21;Kryńskaiin.1998,s.36;Gębski
2009,s.325-335].
Napodstawiedualnejteoriirynkupracywnioskujesię,żewsektorzemałych
iśrednichprzedsiębiorstwniestandardoweformyzatrudnieniastosowanesączę-
ściejniżwdużychprzedsiębiorstwach.Jesttowiązanezfaktem,żesektortenjest
silnienarażonynawahaniakoniunkturalne,dysponujeniskąsiłąprzetargową,czę-
storealizujeprodukcjęjednostkowąimałoseryjną2.Uważasię,żetogłówniemałe
2PrzedstawianatucharakterystykasektoraMSP,przytaczanazaautorami,możeniedotyczyć
wrównymstopniuwszystkichprzedsiębiorstwtegosektora.Naprzykładwydajesię,żeprzedstawione