Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Obywatelstwowepocenowożytnejkodyfikacjiprawa...
przynajmniejteoretycznie-obywatelwspółuczestniczy59.Wtymstanie
rzeczyjestbardziejzrozumiałe,dlaczegodoszłodouznaniaiunctim
pomiędzyprawemstosowanymdoosóbfizycznychaichobywatel-
stwem60.PomimoupływuwiekówfundamentalnakoncepcjaRousseau
nadaloddziałujenadyskurspolityczno-prawny,czegodowodządzieła
czołowychfilozofówprawanaszejepoki61.
Powszechneuznaniełącznikaobywatelstwanakontynencieeuro-
pejskimniebyłoprocesemrewolucyjnym,lecznastępowałostopniowo.
Wjednejzpierwszychwielkichkodyfikacji-Landrechciepruskim
(AllgemeinesLandrecht,ALR)z1794r.62-zasadniczoprzyjmowano
jeszczełącznikzamieszkania,bezwzględunato,czychodziłoocudzo-
ziemcaprzebywającegonaterytoriumPrus,czyteżopoddanegopru-
skiegozagranicą23ALR).Coprawdapewnymnovumbyłoto,że
wbrakuustalonegomiejscazamieszkanianależałostosowaćprawo
miejscapochodzenia(Herkunft)danejosoby63,jednakoobywatelstwie
niebyłojeszczemowy64.Abymogłazajśćodpowiedniazmiana,koniecz-
nebyłoupodmiotowienieludnościpaństwa,awięcprzeobrażenie
poddanegowobywatela.Dotakiegokrokusystemyprawnemonarchii
europejskichwpełnidojrzałydopieropodwpływemrewolucjifrancu-
skiej.
59H.P.Mansel,Personalstatut,StaatsangehörigkeitundEffektivität.International-
privat-undverfahrensrechtlicheUntersuchungzuMehrstaatern,einesAusweichsklausel
fürdieStaatsangehörigkeitsanknüpfungundzuminnerdeutschenKollisionsrecht,München
1988,s.10.
60Por.zwłaszczaA.Weiss,Traité...,s.8in.
61Zob.m.in.J.Rawls,PoliticalLiberalism,NewYork1993,s.765:n[The]fundamen-
talpoliticalrelationofcitizenship[inademocracy]hastwospecialfeatures:first,itis
arelationofcitizenswithinthebasicstructureofsociety,astructureweenteronlyby
birthandexitonlybydeath;andsecond,itisarelationoffreeandequalcitizenswho
[createand]exerciseultimatepoliticalpowerasacollectivebody”.
62AllgemeinesLandrechtfürdiePreußischenStaaten(ALR);tekstustawyzob.pod
adresem:www.koeblergerhard.delFonteslALR1furdiepreussischenStaaten1794teil1.htm.
63Zob.§25ALR:nSolangejemandnochkeinenbestimmtenWohnsitzhat,werden
seinepersönlichenRechteundVerbindlichkeitennachdemOrteseinerHerkunftbeur-
theilt”(ortografiaoryg.-M.P.).
64A.Schwennicke,DieEntstehungderEinleitungdesPreussischenAllgemeinen
Landrechtsvon1794,FrankfurtamMain1993,s.230.
41