Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Chorobypsychosomatyczne-wybranezagadnienia
czyukładów,wprzebieguktórychczynnikipsychiczneodgrywająistot-
nąrolęwwystępowaniuobjawówchorobowych,ichzaostrzeniuizejściu
choroby”(za:Czubalski1977,18).Czynnikpsychiczny,poważniedezor-
ganizującfunkcjonowanieorganizmu,doprowadzadoczynnościowych
zmianwposzczególnychnarządach.Najważniejszązaśrolęwśródtych
czynnikówprzyznajesięemocjom(Jarosz1980;Baker,za:Gracka1993;
Tylka2000),azwłaszczalękowi(Korzeniewski,Pużyński1986).Interpre-
tacjatejwyjściowejdlawieluanalizdefnicjijestbardzoelastycznapod
wielomawzględami,zwłaszczazakresowym.Wprzypadkuszerokiego
jejrozumieniawszelkiechorobypowodowaneczynnikamipsychicznymi
wróżnorodnymstopniuokreślanesąpsychosomatycznymi(por.Jarosz
1980).Rozbudowanezaśpodwzględemzakresowo-treściowymrozumie-
niechoróbpsychosomatycznychpodajeJ.Tylka(2000),skłaniającsięjed-
nakkuuogólniającemuokreśleniu„zaburzeniapsychosomatyczne”,gdzie
etiologię,przebiegileczeniewyjaśnianietylkozapomocąuwarunkowań
psychicznych,zwłaszczaemocjonalnych,aletakżesocjokulturowych.
Zkoleiprocesualneujęciechoróbpsychosomatycznychwyzwalanych
przezemocjeproponujeL.Szewczyk(1991;2001),usytuowanewobrębie
wzajemnegooddziaływaniaukładunerwowegoiendokrynnego.Określa
jejakouchwytnyzespółzmianczynnościowychwposzczególnychukła-
dachinarządachutrzymującychsięprzezdłuższyczasipowodujących
zaburzeniasomatyczne.
Próbydefnicyjnegoujęciachoróbpsychosomatycznychprzyjmują
różnorodnąformę,wyrażającąsięnaprzykładwichodróżnieniuodcho-
róbsomatycznychlubsomatopsychicznych.Rozróżnieniechoróbpsycho-
somatycznychodsomatycznychpoleganawskazaniuwiększegoudziału
czynnikówpsychicznychwpatogenezietychpierwszychokreślanychjako
„chorobysomatyczne,przebiegającepodpostaciąalbozaburzeńfunkcji
(przedewszystkimwzakresieunerwianiaprzezukładautonomiczny)na-
rząduczyukładu,albochorobyzezmianamimorfologicznymi,wktórych
etiopatogenezieodgrywająistotnąrolęczynnikipsychiczne”(Czubalski,
1984,390).PodziałtychchoróbK.Czubalski(1984)uzasadniaprzypomo-
cynastępującychargumentówodnoszącychsiędochoróbpsychosoma-
tycznych:
-empiryczniedowiedzionyudziałczynnikówpsychicznychwge-
nezieizaostrzaniuobjawówchorobowych,takżewpowstawaniuzmian
organicznych;
-związekczasowyzachodzącypomiędzysytuacjamistresowymi
apoczątkiemchoroby;
