Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Potencjałkonstruktywizmuwwyjaśnieniuintegracjieuropejskiej
9
istanowiczynniksprawczy6.Ontologiaodnosisiędotego,jakbadaczekonceptualizują
swójprzedmiotbadania,epistemologiadotego,comożemywiedziećoświecie,jakie
prawarządzązjawiskamispołecznymiiczywszystkieprocesysąobserwowalne,nato-
miastmetodologia-dotego,jakijestwłaściwysposóbzdobywaniawiedzyoświecie.
Konstruktywizmjestpodwzględemontologiiidealistyczny-głosibowiem,żeidee
wpływająnarzeczywistość.Dążydowyjaśnieniapowstawaniaiznaczenianorm,tożsa-
mościiinteresów.Podwzględemepistemologiijestzróżnicowany:nurtkonwencjonal-
nyjestpozytywistyczny,głosi,żemożnaokreślićzwiązkiprzyczynowe;nurtkrytyczny
jestreflektywistyczny,głosi,żeprzekonaniabadaczawpływająnawłaściwościbada-
negozjawiska7.
Częśćbadaczyprzypisujesprawstwoaktorom,uznając,żestrukturysąrezultatemich
oddziaływania.Innigłoszą,żerzeczywistośćjestzdeterminowanaprzezstruktury,któ-
rentworzą”podmioty.Obastanowiskapróbujepołączyćteoriastrukturacyjna,zgodnie
zktórąnieobserwowalne,aleprzyczynowoskutecznestrukturyspołecznefunkcjonują
jedyniedziękipodmiotom,któreswoimdziałaniemmogąjeutrwalaćlubprzekształ-
cać8.Strukturajestutkanazmaterii,aletakżezwiedzy,idei,interesówinorm.Struktura
ipodmiotowośćwzajemniesiękonstytuują,działaniepodmiotumożebyćzrealizowane
jedyniewramachstruktury.Oznaczato,żestrukturaspołecznawywierawpływnaza-
chowaniepodmiotów,azarazemjestonaprzezpodmiotytworzona.Światniemożebyć
zredukowanydosumytworzącychgoczęści,któreistniejąjedyniewrelacjidocałości9.
Wwynikuspołecznejinterakcjidochodzidoodtworzenialubmodyfikacjistruktury
społecznej(tzw.cyklmorfogenetyczny)10.
Rzeczywistośćmacharakterspołeczny,aidee,takiejaknp.ideaintegracjieuropej-
skiej,wpływająnapolitykęświatową11.Potęgamanaturędyskursywną,przejawiasię
wzdolnościdokontrolowaniaintersubiektywnegoznaczenia,etykietowaniaiwspólne-
goustalaniahierarchii12.Czynnikiniematerialne,takiejakkultura,podzielaneznaczenia,
ideeiprzekonania,nadająsensczynnikommaterialnym.
Przedmiotemzainteresowaniakonstruktywizmujestspołecznyprocesformowania
tożsamości13.Poprzezuczestnictwowewspólnymznaczeniupaństwazyskujątożsamość,
6Ibidem,s.335-370.
7A.Klotz,C.Lynch,StrategiesforResearchinInternationalRelations,Armonk2007,s.17.
8A.Giddens,Stanowieniespołeczeństwa.Zarysteoriistrukturacji,Poznań2003,s.53.
9J.Fearon,A.Wendt,Rationalismv.Constructivism.ASkepticalView,w:HandbookofInter-
nationalRelations,W.Carlsnaes,Th.Risse,B.Simmons(red.),ThousandOaks2002,s.53.
10M.S.Archer,RealistSocialTheory:TheMorphogeneticApproach,Cambridge1996.Zob.
także:S.McAnulla,Strukturaapodmiotowość,w:Teorieimetodywnaukachpolitycznych,
D.Marsh,G.Stoker(red.),Kraków2006,s.273-294.
11M.Barnett,Społecznykonstruktywizm,w:Globalizacjapolitykiświatowej,J.Baylis,S.Smith
(red.),Kraków2008,s.315.
12A.Wojciuk,Dylematpotęgi.Praktycznateoriastosunkówmiędzynarodowych,Warszawa
2010,s.199-232.
13E.Adler,SeizingtheMiddleGround.ConstructivisminWorldPolitics,nEuropeanJournalof
InternationalRelations”1997,t.3,nr3,s.322-324.
