Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
JacekCzaputowicz
byłyinne38.Metodysocjologiczneiśledzenieprocesuumożliwiająbadanieaktorów
wkontekścieoddziaływaniarelacjisiły/władzy.Dookreśleniawpływuideikonieczne
jestnp.zbadaniewładzyustanawianiaagendy39.Tennurtkonstruktywizmunajbliższyjest
socjologicznympodejściomdointegracjieuropejskiej.Począwszyodnajbardziejracjo-
nalistycznychdonajbardziejreflektywistycznychmożemywyróżnićnastępującepo-
dejścia:ntwardy”racjonalizm,nmiękki”racjonalizm,ncienki”konstruktywizm,ngruby”
konstruktywizmiradykalnyinterpretacjonizm.
ntwardy”
racjonalizm
nmiękki”
racjonalizm
konstruktywizm
ncienki”
konstruktywizm
ngruby”
radykalny
reflektywizm
Rysunek1.Wariantykonstruktywizmu
Źródło:opracowaniewłasne.
Konstruktywizmzajmujeprzestrzeńnaprawoodtwardegoracjonalizmu.Cztery
podejściaróżniąsięuznaniemwpływuideiinormwstosunkudoutylitarnychinteresów
wywołanychczynnikamimaterialnymi.nMiękki”racjonalizmprzyjmuje,żenainteresy
wpływajązarównoczynnikiwewnątrzpaństwowe,jakimiędzynarodoweorazrozumie-
niepolitycznejprzyczynowości40.Zkoleiróżnicamiędzyncienkim”ingrubym”kon-
struktywizmempoleganatym,żetenpierwszynadajepriorytetczynnikommaterialnym
ilogiceprzyczynowej,tendruginatomiast-czynnikomideacyjnymilogicestanowią-
cej41.Radykalnyreflektywizmjeststanowiskiem,któreuznajesilnązależnośćbadacza
odśrodowiska.
Materialneaspektyrzeczywistościzyskująznaczeniepoprzezstrukturępodzielane-
goznaczeniaorazpowtarzalnepraktykispołeczne42.Strukturaiaktorzywzajemnieod-
działująnasiebie.Podmiot,jednostkawsystemiespołecznym,czypaństwowsystemie
międzynarodowym,możeprzekształcaćstruktury,azarazemstrukturaograniczamoż-
liwościstojąceprzedpodmiotem.Badaczewyróżniajączterymożliwościrelacjiprzy-
czynowych.Podmiotoddziałujenainnepodmiotypoprzezmechanizmsocjalizacjilub
zawstydzaniaoraznastrukturyjakoprzedsiębiorcanormipoprzeznramowanie”,czyli
nadawanieznaczenianiektórymaspektomrzeczywistości(framing).Natomiaststruktura
38N.Jabko,PlayingtheMarket:APoliticalStrategyforUnitingEurope,1985-2005,Ithaca
2006,s.28.
39S.Saurugger,TheoreticalApproachestoEuropeanIntegration,Basingstoke2014,s.156-158.
40E.B.Haas,DoesConstructivismSubsumeNeofunctionalism?,w:TheSocialConstructionof
Europe,Th.Christiansen,K.E.Jørgensen,A.Wiener(red.),London2001,s.26-29.
41C.Hay,PoliticalAnalysis,Basingstoke2002,s.206.Zob.także:D.Marsh,KeepingIdeas
inTheirPlace:InPraiseofThinConstructivism,nAustralianJournalofPoliticalScience”2009,
t.44,nr4,s.679-696.
42A.Wendt,ConstructingInternationalPolitics,nInternationalSecurity”1995,t.20,nr1,
s.72-75.
