Zdrowie publiczne

Teresa Bernadetta Kulik, Anna Pacian

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-4856-8

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

415

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Zdrowie publiczne. Red. Kulik, Teresa Bernadetta; Pacian, Anna . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014, 415 s. ISBN 978-83-200-4856-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Kulik, T.B.

A2 Pacian, A.

T1 Zdrowie publiczne

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2014

SN 978-83-200-4856-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 108477, author = "", editor = "Kulik, Teresa Bernadetta and Pacian, Anna", title = "Zdrowie publiczne", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2014", address = "Warszawa", isbn = "978-83-200-4856-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Kulik, Teresa Bernadetta

ED - Pacian, Anna

TI - Zdrowie publiczne

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2014

SN - 978-83-200-4856-8

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Kulik, Teresa Bernadetta; Pacian, Anna. Zdrowie publiczne [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/zdrowie-publiczne-teresa-bernadetta-kulik-anna-108477.

promocja zdrowia, polityka zdrowotna, nauka o zdrowiu, zdrowie w medycynie

Zdrowie Publiczne jest dziedziną interdyscyplinarną skupiającą zagadnienia zarówno z zakresu medycyny, ekonomii, prawa, zarządzania, jak i socjologii oraz psychologii.

W podręczniku omówiono zagadnienia z różnych obszarów zdrowia publiczneg...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-4856-8

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

415

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Autorzy6
Wstęp8
CZĘŚĆ I20
1. Koncepcja zdrowia w medycynie – Teresa Bernadetta Kulik22
1.1. Historyczno-ewolucyjna koncepcja zdrowia22
1.2. Koncepcja mechanistyczno-redukcjonistyczna23
1.3. Paradygmat socjomedyczny zdrowia24
1.4. Paradygmat socjoekologiczny zdrowia24
1.5. Promocja zdrowia26
1.6. Wychowanie zdrowotne27
1.7. Edukacja zdrowotna29
1.8. Profilaktyka i jej znaczenie dla współczesnej koncepcji zdrowia31
2. Zdrowie publiczne a medycyna społeczna – Maciej Latalski, Anna Pacian37
2.1. Zakres i zadania medycyny społecznej37
2.2. Zakres i zadania zdrowia publicznego38
2.2.1. Podstawowe funkcje zdrowia publicznego40
2.2.2. Znaczenie problematyki zdrowia publicznego i medycyny zapobiegawczej42
2.2.3. Podstawowa opieka zdrowotna w realizacji treści zdrowia publicznego43
2.3. Perspektywy medycyny rodzinnej w Polsce46
3. Zdrowie publiczne jako dyscyplina naukowa – Leszek Wdowiak, Irena Woźnica50
3.1. Podstawy teoretyczne dyscypliny50
3.1.1. Określenie „nauka” w definicjach zdrowia publicznego51
3.2. Podstawy formalno-prawne zdrowia publicznego jako dyscypliny naukowej53
3.2.1. Kryteria naukowości danej dyscypliny według Augusta Comte’a54
3.2.2. Podział obszarów wiedzy, dziedzin nauki oraz dyscyplin naukowych55
3.2.3. Udział innych dziedzin i dyscyplin naukowych w realizacji celów zdrowia publicznego56
3.2.4. Unia Europejska w upowszechnianiu badań naukowych z dziedziny zdrowia publicznego59
3.3. Kształcenie przeddyplomowe i podyplomowe w zdrowiu publicznym61
3.3.1. Kształcenie w zakresie zdrowia publicznego w Stanach Zjednoczonych i Europie61
3.3.2. Proces boloński62
3.3.3. Kształcenie kadr zdrowia publicznego w Polsce63
4. Czynniki kształtujące stan zdrowia – Ewa Rudnicka-Drożak70
4.1. Stan zdrowia społeczeństwa i jego uwarunkowania70
4.1.1. Stan zdrowia ludności Polski na tle innych krajów71
4.2. Zagrożenia środowiska naturalnego w Polsce72
4.3. Źródła i zdrowotne konsekwencje zanieczyszczeń powietrza73
4.3.1. Konsekwencje zanieczyszczeń powietrza dla zdrowia człowieka74
4.4. Zdrowotne konsekwencje zanieczyszczeń wód75
4.5. Degradacja gleb77
4.6. Oddziaływanie wybranych metali na organizm człowieka77
4.6.1. Oddziaływanie ołowiu na organizm człowieka78
4.6.2. Oddziaływanie kadmu na organizm człowieka79
4.7. Czynniki społeczne a zdrowie80
5. Zachowania zdrowotne i ich związek ze zdrowiem – Dorota Żołnierczuk-Kieliszek83
5.1. Zachowania zdrowotne83
5.2. Sposób odżywiania się a zdrowie85
5.3. Palenie tytoniu a zdrowie92
5.3.1. Palenie bierne97
5.3.2. Ustawa antynikotynowa97
5.4. Picie alkoholu a zdrowie98
5.4.1. Alkohol a ciąża102
5.5. Aktywność fizyczna a zdrowie103
5.5.1. Wymagany biologicznie poziom aktywności fizycznej104
6. Zagrożenia zdrowia psychicznego – Marta Makara-Studzińska (red.)107
6.1. Definicje zdrowia psychicznego – Aleksandra Rutkowska107
6.2. Skala zaburzeń psychicznych rejestrowanych w placówkach psychiatrycznej opieki zdrowotnej – Marta Makara-Studzińska112
6.2.1. Stan psychiatrycznej opieki zdrowotnej w Polsce113
6.2.2. Polska na tle Europy118
6.3. Higiena zdrowia psychicznego – Agnieszka Rolińska119
6.4. Samobójstwa jako problem społeczny124
6.4.1. Samobójstwa – definicja zjawiska – Joanna Milanowska124
6.4.2. Etyczny aspekt samobójstw125
6.4.3. Dynamika samobójstw126
6.4.4. Samobójstwa w statystykach128
6.4.5. Pomoc osobom zagrożonym samobójstwem131
6.5. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego – główne założenia – Marta Makara-Studzińska133
7. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych i społecznych – Agata Stefanowicz142
7.1. Charakterystyka chorób cywilizacyjnych i społecznych142
7.2. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych – zasady ogólne143
7.3. Epidemiologia, czynniki ryzyka i zasady profilaktyki wybranych chorób cywilizacyjnych145
7.3.1. Choroby układu krążenia (ChUK)145
7.3.2. Nowotwory złośliwe148
7.3.3. Otyłość153
7.3.4. Cukrzyca154
7.3.5. Gruźlica154
7.4. Programy profilaktyki chorób cywilizacyjnych w Polsce155
7.3.6. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)155
7.4.1. Narodowy Program Zdrowia156
8. Opieka medyczna w szkole w ramach zdrowia publicznego – Anna Pacian160
8.1. Profilaktyka wypadków i urazów w szkole i otoczeniu160
8.1.1. Strategie zapobiegania urazom160
8.1.2. Uraz jako problem zdrowia publicznego162
8.1.3. Częstość występowania urazów i wypadków164
8.1.4. Wypadki w szkołach i placówkach oświatowych165
8.1.5. Promocja zdrowia w zwalczaniu urazów165
8.1.6. Zapobieganie urazom w szkołach i placówkach oświatowych166
8.2. Aktywność i uprawianie sportu167
8.2.1. Aktywność fizyczna a zdrowie167
8.2.2. Cele aktywności fizycznej i wynikające z niej korzyści169
8.2.3. Wymagany biologicznie poziom aktywności fizycznej170
8.3. Wypoczynek czynny i bierny171
9. Profilaktyka zakażeń wirusem HIV i uzależnień wśród dzieci i młodzieży – Anna Pacian174
9.1. Sytuacja epidemiologiczna w Polsce i na świecie174
9.2. Drogi i mechanizm zakażenia HIV175
9.3. Zakażenie HIV u dzieci176
9.4. Zapobieganie zakażeniom HIV177
9.5. Profilaktyka uzależnień179
9.5.1. Ogólna koncepcja profilaktyki uzależnień179
9.5.2. Programy profilaktyczne180
9.6. Ryzykowne zachowania zdrowotne181
9.5.3. Poziomy profilaktyki181
9.7. Substancje uzależniające i typy uzależnień183
9.7.1. Zależność typu morfiny185
9.7.2. Zależność typu alkoholu i barbituranów187
9.7.3. Uzależnienie od amfetaminy188
9.7.4. Uzależnienie od kokainy188
9.7.5. Uzależnienie od przetworów konopi189
9.7.6. Uzależnienie od halucynogenów190
9.7.7. Uzależnienie typu khat190
9.8. Rola szkoły w zapobieganiu narkomanii191
9.7.8. Uzależnienie od lotnych rozpuszczalników (tzw. zamienników)191
9.9. Udział pielęgniarki szkolnej w zapobieganiu narkomanii192
9.9.1. Profilaktyka pierwotna192
9.9.2. Profilaktyka wtórna193
9.10. Służba zdrowia w profilaktyce narkomanii194
10. Elementy prawa w zdrowiu publicznym – Jolanta Pacian196
10.1. Odpowiedzialność pracowników ochrony zdrowia196
10.1.1. Odpowiedzialność cywilna deliktowa i kontraktowa196
10.1.2. Odpowiedzialność karna198
10.1.3. Odpowiedzialność zawodowa199
10.2. Prawne podstawy leczenia osób chorych psychicznie oraz uzależnionych203
10.2.1. Regulacje prawne dotyczące leczenia osób chorych psychicznie203
10.2.2. Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe203
10.2.3. Orzekanie o ubezwłasnowolnieniu205
10.2.4. Leczenie osób chorych psychicznie206
10.2.5. Leczenie osób uzależnionych209
10.3. Regulacje prawne dotyczące sytuacji osób przebywających w domach opieki społecznej210
10.3.1. Uwagi ogólne210
10.4. Odpowiedzialność za nieudzielanie pomocy w stanie terminalnym211
10.3.2. Zakres i poziom usług świadczonych przez domy pomocy społecznej211
10.4.1. Uwagi ogólne211
10.4.2. Francuski Kodeks Zdrowia Publicznego212
10.4.3. Testamenty życia213
11. Systemy informacyjne w zdrowiu publicznym – Mirosław Jarosz, Anna Włoszczak-Szubzda, Andrzej Horoch216
11.1. Wprowadzenie216
11.2. Systemy informacyjne w biologii, medycynie i ochronie zdrowia217
11.2.1. Informatyka kliniczna219
11.2.2. e-Zdrowie i telemedycyna223
11.3. Projektowanie i wdrażanie zdrowotnych systemów informatycznych224
11.4. Przetwarzanie i transmitowanie informacji zdrowotnej227
11.4.1. Pojęcia podstawowe227
11.4.2. Formalizacja języka informacji zdrowotnej228
11.4.3. Podmioty sektora zdrowia i ich wzajemne relacje informacyjne232
11.4.4. Miejsce (środowisko) przetwarzania informacji i transmisji danych234
11.4.5. Sieci komunikacyjne w sektorze zdrowia236
11.4.6. Typy aktywności w sektorze zdrowia wymagające przetwarzania informacji i transmitowania danych238
11.5. System informacji zdrowotnej w Polsce240
CZĘŚĆ II244
12. Założenia Narodowego Programu Zdrowia – Ewa Joć246
12.1. Realizacja polityki zdrowotnej Polski a Narodowy Program Zdrowia246
12.2. Cele Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007–2015247
13. Ubezpieczenia zdrowotne i społeczne – Jolanta Pacian252
13.1. Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego252
13.1.1. Zasiłek chorobowy252
13.1.2. Świadczenie rehabilitacyjne254
13.1.3. Zasiłek wyrównawczy255
13.1.4. Zasiłek macierzyński255
13.1.5. Zasiłek opiekuńczy256
13.2. Świadczenia z ubezpieczenia emerytalnego257
13.3. Świadczenia z ubezpieczenia rentowego259
13.3.1. Rodzaje rent259
13.3.2. Renta szkoleniowa260
13.3.3. Renta rodzinna260
13.3.4. Zasiłek pogrzebowy262
14. Polityka zdrowotna – Zbigniew Orzeł265
14.1. Definicja polityki zdrowotnej265
14.2. Odpowiedzialność za politykę zdrowotną268
14.2.1. Konstytucja268
14.2.2. Odpowiedzialność władz publicznych za prowadzenie polityki zdrowotnej269
14.2.3. Równy dostęp do świadczeń zdrowotnych na gruncie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych279
14.3. Projektowanie polityki zdrowotnej281
14.3.1. Kto projektuje politykę zdrowotną?281
14.3.2. Kryteria kształtowania dobrej polityki zdrowotnej284
14.3.3. Narzędzia tworzenia polityki zdrowotnej285
14.3.4. Skutki prowadzenia nieefektywnej polityki zdrowotnej285
14.3.5. Podsumowanie287
15. Zagadnienia polityki zdrowotnej w skali międzynarodowej – Kinga Zdunek289
15.1. Polityka zdrowotna – aktualne aspekty krajowe i międzynarodowe289
15.2. Polityka zdrowotna w krajach Unii Europejskiej i jej społeczno-kulturowe uwarunkowania291
15.3. Globalne zagrożenia zdrowia populacji w skali międzynarodowej w ujęciu socjomedycznym296
15.4. Strategia zapobiegania zagrożeniom zdrowia populacji298
15.5. Priorytety w obszarze zdrowia publicznego w Unii Europejskiej300
16. Podstawy nadzoru sanitarno-epidemiologicznego – Anna Jabłońska Chmielewska304
16.1. System organizacyjny nadzoru sanitarno-epidemiologicznego w Polsce304
16.1.1. Rys historyczny304
16.1.2. Zadania, zakres działania i kompetencje Państwowej Inspekcji Sanitarnej308
16.2. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny w jednostce organizacyjnej ochrony zdrowia312
16.1.3. Problemy bioterroryzmu a działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej312
16.2.1. Ogólne omówienie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi312
16.2.2. Obowiązki kierowników placówek leczniczych313
16.2.3. Zespół i komitet kontroli zakażeń szpitalnych314
16.2.4. Obowiązki innych osób316
16.2.5. Współpraca z Unią Europejską w ramach nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych316
16.2.6. Obowiązki lekarza (felczera), kierownika laboratorium i inspektorów sanitarnych317
16.2.7. Obowiązkowa hospitalizacja319
16.2.8. Rola administracji publicznej i przepisy końcowe ważne dla pracowników ochrony zdrowia320
17. Koncepcja medycyny pracy – Katarzyna Kocka322
17.1. Struktura i zadania służb medycyny pracy322
17.2. Zapobieganie chorobom zawodowym i parazawodowym325
17.3. Ocena ryzyka zawodowego326
17.4. Profilaktyczne badania lekarskie pracowników328
17.5. Bezpieczne i higieniczne warunki pracy329
17.6. Wdrażanie programów profilaktycznych i promocyjnych w zakładach pracy330
17.6.1. Interwencje promocyjne w sferze zachowań zdrowotnych (stylu życia) oraz związanych z pracą zachowań mających wpływ na zdrowie331
17.6.2. Interwencje medyczne związane z ogólną profilaktyką zdrowotną331
17.6.3. Promocyjne interwencje w środowisku pracy331
17.7. Zarządzanie zdrowiem w miejscu pracy332
17.8. Organy sprawujące nadzór nad zakładami pracy333
17.8.1. Państwowa Inspekcja Pracy333
17.9. Państwowa Inspekcja Sanitarna335
18. Marketing i jakość w promocji zdrowia – Mariola Janiszewska343
18.1. Podstawowe zasady prowadzenia marketingu społecznego dla potrzeb promocji zdrowia343
18.2. Zastosowanie marketingu społecznego w promocji zdrowia347
19. Opieka medyczna nad rodziną w zdrowiu i w chorobie – Hanna Skórzyńska351
19.1. Rodzina jako system społeczny, tożsamość rodziny351
19.2. Rodzina miejscem edukacji zdrowotnej358
19.3. Patologia życia w rodzinie361
19.3.1. Rodzina z problemem uzależnienia362
19.3.2. Rozbicie struktury rodziny364
19.3.3. Choroba przewlekła członka rodziny365
19.3.4. Przemoc w rodzinie366
19.4. Rodzina w kryzysie – diagnoza i interwencja kryzysowa369
19.3.5. Niski status ekonomiczny, ubóstwo369
19.5. Formy pomocy rodzinie z problemami zdrowotnymi373
19.5.1. Praktyka lekarza rodzinnego373
19.6. Polityka prorodzinna państwa374
19.5.2. Wsparcie społeczne w chorobie374
20. Opieka nad zdrowiem osób starszych – Hanna Kachaniuk378
20.1. Starzenie się populacji wyzwaniem dla zdrowia publicznego378
20.2. Norma społeczna jako społeczny wyznacznik opieki nad osobą starszą379
20.3. Indywidualizacja procesu starzenia się człowieka380
20.4. Znaczenie rodziny w opiece384
20.5. Priorytetowe kierunki działań związane ze starzeniem się jednostek i społeczeństw386
21. Opieka paliatywna (hospicyjna) – Bożena Zboina392
21.1. Początki opieki paliatywnej392
21.2. Podstawowe pojęcia i definicje393
21.3. Leczenie objawowe w opiece paliatywnej394
21.3.1. Leczenie bólu nowotworowego395
21.3.2. Stosowane podziały bólu395
21.3.3. Ocena i pomiar natężenia bólu396
21.3.4. Standardy leczenia bólu398
21.4. Podstawowe zasady i cele opieki paliatywnej (hospicyjnej)400
21.4.1. Miejsca sprawowania opieki paliatywnej401
21.4.2. Faza terminalna: umieranie i śmierć402
21.4.3. Problemy pacjenta umierającego – rola pracownika socjalnego406
21.4.4. Wsparcie rodziny w okresie osierocenia407
Skorowidz409

Edukacjazdrowotna

➝

zmianęsposobumyśleniaozdrowiuwsensiejegopromowania,

➝

zwiększenieskutecznościoddziaływaniaikontrolinadwłasnymzdrowiem.

Podstawowymitechnikamiwprocesiezmianzachowańdotyczącychzdrowiasą:

➝

dostarczanieadekwatnychinformacji,

➝

perswazjastosowanawcelumotywowania,

➝

uczenieumiejętnościpraktycznych,

➝

interakcjaześrodowiskiemwceluuzyskaniawsparciaspołecznegoitworze-

niawarunkówdlazmiany[5].

KoncepcjaedukacjizdrowotnejwedługSmithaopartajestnaszerokimrozumie-

niuzdrowiajakoprocesunieustannegoodtwarzaniadobregosamopoczucia(dobro-

stanu)wwymiarzespołecznym,psychicznymiﬁzycznym.Jesttowięcwieloaspek-

towezjawiskointerakcjipomiędzyludźmiorazichspołecznymiﬁzycznymśrodo-

wiskiemwrozumieniuintegracyjnym,tj.równowagimiędzyczłowiekiemaotocze-

niem.Baządlakoncepcjiedukacjizdrowotnejstałsięmodelekologicznyzdrowia

wykorzystującyﬁlozoﬁęholistyczną.

ModeltenzostałopracowanywDepartamencieZdrowiaPublicznegowToronto

wKanadziew1974roku.Obrazujeekosystemczłowieka,wktórymﬁgurakołasym-

bolizujewszechświat.Człowiekznajdującysięwcentrumskładasięzciała,umy-

słuiducha:ulegawpływowinadsystemówipodsystemów.Jestczłonkiemrodziny,

wktórejkształtowanesągłówniewartościdotyczącezdrowia,postawizachowania.

Czynnikiwarunkującezdrowiejednostkiwtymmodeluto:

➝

czynnikibiologiczne:informacjagenetyczna,predyspozycjewrodzone,cechy

systemuimmunologicznego,ocenabiochemiczna,ﬁzjologiczna,anatomiczna

jednostkiirodziny,

➝

zachowaniaindywidualne(zwyczajedietetyczne,palenietytoniu,piciealko-

holu,prowadzeniepojazdów,używaniepasówbezpieczeństwa,ogólnaskłon-

nośćdoryzyka,podejmowaniedziałańzapobiegawczych),

➝

środowiskoﬁzyczne(warunkimieszkaniowe,cechyśrodowiskapracy,cechy

bliższegoidalszegootoczeniaczłowieka),

➝

środowiskopsychospołeczne(statusspołeczny,statusekonomiczny,podat-

nośćnasiłykonformizujące,podatnośćnainformacjęzewnętrzną,wtymre-

klamę,dojrzałośćgrupspołecznegowsparcia),

➝

stylżycia-odróżnianyjestodzachowańindywidualnych;zachowaniasąele-

mentamistylużycia,pozostająpodwpływem-toznaczysąmodyﬁkowane

iograniczoneprzezśrodowiskopsychospołeczne,włączającwtorodzinę,spo-

łecznośćiwartościkultury;stylżyciajestwąskimwyboremspośródszerokie-

gozakresumożliwości,

➝

systemopiekizdrowotnej-jesttylkojednymzczynnikówkształtujących

zdrowie:systemtenprawiewyłącznieodnosisiędosferybiologicznejizacho-

wańindywidualnych,wydajesięmniejważnymczynnikiemwarunkującym

zdrowiewporównaniuzinnymielementamimodelu,

Brak wyników

Zdrowie publiczne

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra