Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTADIALEKTÓWKRESOWYCH
wizacjiBałtów,apotemLitwinów,tj.ichwieloetapowejrutenizacji,ana-
stępniepolonizacji16.
Polonizacjalitewskichchłopów,pojmowanajakoostatnietaptoczą-
cychsięodwiekówprocesówpolonizacyjnychspołeczeństwalitewsko-
białoruskiego,jestdowodemnato,żepolskośćnaszerokorozumianejLi-
twiejestwynikiemnieprocesówosadniczychietnicznych,leczspołecz-
nych.Podtymwzględemsytuacjapolskościrysujesięjakoodrębnana
kresachpółnocnychipołudniowych:nakresachpołudniowych,wcielo-
nychdopaństwapolskiego,wystawionychnawielowiekowąpolskąko-
lonizację,polskośćjestelementemnapływowym,nawarstwionymnaau-
tochtonicznyelementruski.Nakresachpółnocnychstanowiącychażdo
XVIIIw.odrębnepaństwo,ograniczającenapływludnościzzewnątrz,
polskośćjestprzedewszystkimefektempolonizacjimiejscowejludności
autochtonicznej,najpierwwarstwwyższych,anastępniechłopskich.
Kształtowaniesiędialektówpolskich
nakresachwschodnich
Kontaktyjęzykapolskiegozjęzykamiruskimi
Osobliwośćkontaktulitewsko-polskiego
Przemianypolityczno-społeczne,kulturalneireligijne,dokonującesię
wpaństwiepolskimodXIVw.naskutekprzyłączeniadoniegodwóch
obszarównarodowościowoobcych:czerwonoruskiegowrazzdnieprzań-
skąUkrainąiWielkiegoKsięstwaLitewskiego,spowodowałypowstanie
masynowychużytkownikówjęzykapolskiego,któramusiałaoddziałać
nanapływającynanoweterenyjęzykpolski,doprowadzićdopowstania
jegonowejodmiany.
16Nawiasowowypadazauważyć,że45-letniokresprzynależnościLitwydorepublik
ZwiązkuRadzieckiegomożnauznaćzanastępnyokresslawizacji,tymrazemrusyfi-
kacyjny.Wokresietymjęzyklitewskiilitewskanarodowośćuległaolbrzymiejpresji
językarosyjskiegoirosyjskości,doprowadzającdopoważnejrusyfikacjiznacznej
liczbyLitwinów.Procestenbyłzauważanyprzezświadomączęśćspołeczeństwa
litewskiego,świadomiechodźzróżnymskutkiemhamowany.Krestemupołożyła
niepodległośćLitwy,uzyskanaw1991roku,orazrozpadimperiumZSRR.
22
