Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTADIALEKTÓWKRESOWYCH
Zauważyćjednaktrzeba,żetakiecechy,jakzachowaniemiękkiegol,
przedniojęzykowegoł,byłypodtrzymywanewdialekcieprzezidentycz-
niewypowiadanegłoskiwjęzykuukraińskim.Równieżzachowaniuwi-
bracyjnegorżmogłasprzyjaćruskawymowar+ż,naśladującadawne
polskierż.Podobnauwagaodnosisiędotychsamychdźwiękówwdia-
lekciepółnocnokresowym.
Archaizmymorfologiczne
1)szersze,niżtodopuszczałanormaogólnopolska,wykształcona
wtymzakresiewciąguXIXw.,użyciekońcówki-awdopełniaczul.p.
męskichrzeczownikównieżywotnych:zdęba,odstoła,dowoza,ztrona;
2)zdarzającasiękońcówka-awmianownikul.mn.męskichrzeczow-
nikównieżywotnychczęściejwwyrazachobcych:numera,dokumenta,fi-
nansa,fundusza,rzadziejwrodzimych:cienia,płomienia,urzęda,wąsa,
usuwanazjęzykaliterackiego,zwłaszczazwyrazówpolskich,odkońca
XIXw.
Archaizmyskładniowe
accusativuscuminfinitivo:Jagodziświdziałiść,zanikającywjęzyku
literackimwciąguXVIIIw.
Archaizmysłownikoweiznaczeniowe
debra4wertepy,pagórki’,juszka4rzadkazupa’,kostka4pestkaowocu’,
kitka4warkocz,wiązkalnu,konopi’,kucza4buda,ciemnypokoik’,piesz-
ki4napiechotę’,prażyć4gotować’,turbowaćsię4trwożyćsię’,wiedzieć
4znać’,uznać4wiedzieć’.
Niektóreztychdawnychwyrazówprzechowałysiędodziśwrdzen-
nychgwarachPolskicentralnej,np.debra,kitka,kucza,turbowaćsię,czy
mieszaniezakresówznaczeniowychczasownikówwiedziećiznać.
Ukrainizmypołudniowokresowe
Wpływyukraińskiewfonetyce
1)przeciąganiesamogłosekakcentowanychorazredukcjaipodwyż-
szaniesamogłosekśrednichnieakcentowanych:e>i,y,o>u:przyczytał,
dyzynteria,nisumienny,kawałyk,ali,ciebi,nauczycieli,nimogi.Podobnie
32
