Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTADIALEKTÓWKRESOWYCH
9)ruchomyakcentwpewnychkategoriachmorfologicznych:naostat-
niejsylabiewyrazu:wstopniuwyższymprzysłówków:prędzśj,składniśj,
wrozkaźniku:przyniśś,patrzáj,zabiśrz,wczasieprzeszłym:poszśd,przy-
szśd,wrzeczownikachzdrobniałych:parsiúk,Kaziúk,natrzeciejsylabie
odkońcawyrazu:wrzeczownikachzdrobniałych:pániczka,dúszeczka,
wprzymiotnikachzdrobniałych:malśnieczki,chúdzieńki,biálińki,wnie-
którychinnychwyrazach:pijánica,przýjdziecie,pójdziecie.
Wpływybiałoruskiewmorfologii
a.Wsłowotwórstwie
Powtarzająsiętuprzyrostkitypowedlaobujęzykówwschodniosło-
wiańskich:białoruskiegoiukraińskiego,wyliczonewyżejwśródukra-
ińskichwpływówmorfologicznych.Tutajdodaćmożnasufiksytypowo
białoruskielubbiałorusko-litewskie:spieszczeniaimionmęskichna-a:
Kazia,Jaśka,Jurka,Tomcia,Kazieńka,atakżeBożeńka(:Bóg),sufiksy-
atek:ogóreniatek,-atka:dziciatka,-uć:smarkuć,chamuć,Pawlukuć4syn
Pawluka’,-iny:gęsiny,kurzyny4gęsi,kurzy’,-aczy:koniaczy,świniaczy,
orazpartykułydodawanedozaimków:-ść,-ści,-ścik:ktość,cość,ktości,
cości,ktościk,cościk.
b.Wefleksji
1)innyniżwjęzykupolskimrodzajgramatycznyniektórychrzeczow-
ników:recept,metod,tenkieszeń,kantora,krama,ptaszka,tapiec,cień
orazpodwpływemakaniaprzejścierzeczownikównijakich,zakończo-
nychna-o,-e,-ędorodzajużeńskiego:taokna,wiadra,tapola,tazada-
nia,doczółny,łóżi,okny;
2)zapożyczonebiałoruskiekońcówkifleksyjne:-uwcelowniku
imiejscownikul.p.rzeczownikówmęskich:temusynu,słoniu,dajparob-
ku,przyślubu,wlasu,-ówwdopełniaczul.mn.rzeczownikówtrzechde-
klinacji:gościów,paniów,krowów,dzieciów,-øwtejsamejformierze-
czownikówmęskich,zwłaszczapoprzyimku:dorękaw,bezkalosz;-omo,
-ymawnarzędnikul.mn.obokzwykłejkońcówki-ami:rękomo,zębomo,
nocyma,oknyma;
3)uogólnieniekońcówki-y(-i)wmianownikul.mn.rzeczowników
wszystkichdeklinacji:ojcy,towarzyszy,przyjacieli,koni,kluczy,stoły,
baby,niedzieli,okny,wiadry,poli;
39
