Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTADIALEKTÓWKRESOWYCH
6)przyimekza4od’poprzymiotnikulubprzysłówkuwstopniuwyż-
szym:większyzamnie,więcejzaciebie;
7)spójnikgdyby4żeby’wewszystkichjegofunkcjach,np.uważaj,
gdybyśnieupadł.
Wpływybiałoruskiewsłownictwie
badziaćsię4włóczyćsię’,bojki4tęgi,dzielny’,bosonoż4nabosaka’,
cieplić4palić(wpiecu)’,ciosek4imiennik;drużba’,czuchaćsię4ocucić
się,wytrzeźwieć’,dużaćsię||dążaćsię4mocowaćsię’,hadki4obrzydli-
wy’,hładysz4garneknamleko’,holeć4biednieć’,karszun4jastrząb’,kra-
ma,kramka4kram,sklep’,kulhawy4kulawy’,majtki4spodnie’,myć4prać’,
raszka4szaflik’,spohodać4współczuć’,uszak4futryna’,żmut4garść,pęk
czegoś’,żywuszczy4żywy’.
Innowacjepółnocnokresowe
Innowacjefonetyczne
1)hiperpoprawnawymowaozamiastajakodążnośćdouniknięcia
akania:poproć,rozowy,pomiętać,niemożno,kilkodni;
2)dążnośćdoujednoliceniasamogłoskinosowejwtematachfleksyj-
nychlubsłowotwórczych:dęb,urzęd,gałęź,zagięłem,wąższy,gęszcz,
gęska;
3)wymowasamogłoseknosowych:wwygłosie-ą>-olub-on:ido,
nogo,idon,znaukon,wewnątrzwyrazuę,ąprzedspółgłoskamiszczeli-
nowymi>en,on:wons,wench,trzensie,menski;
4)hiperpoprawneę,ą<eń,oń+s:bezpieczęstwo,panięski,żęski,ką-
skiorazwtórnamiękkośćspółgłoskinprzedspółgłoskątwardą:służońca,
czyńsz,szyńka,jakowynikunikaniawymowytypupanski,konca;
5)usuwaniepolskichspółgłoseks),z),c)przedjnakorzyśćmiękkich
ś,ź,ć:penśja,wiźja,kolaćja,anawetzzanikiemj:pensia,wizia,kola-
cia-hiperpoprawnośćwobectypowobiałoruskiejipolskiejkresowejwy-
mowys)edz)ec)orazwprowadzaniewtórnejmiękkości:źWilna,źlasu,ź
miasta,źmierzyć,beźpieczny;
6)wymowapolskichpołączeńrżjakrz(ż):skarzyćjakoucieczkaprzed
lokalnąwymowątypuwierżba;
41
