Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koncepcjaumowyspołecznej…
17
Zadanietegopytaniaokazujesięnietylkoprawemczłowieka,alewkontekście
władztwagospodarczegonajbardziej„koniecznąkoniecznością”.Teoriaspołecznej
odpowiedzialnościbiznesustarasięowowładztwoświatabiznesuzmniejszyćlub
owejwładzy,adokładniejsilezaniąsiękryjącej,nadaćinny,bardziejspołeczny
kierunek29.
Następnymelementemzbieżnymwydajesięaspektmetodologiczny.Jak
zauważaM.Kuniński,Hobbesposzukujeodpowiedzinapytaniaoprzyczyny
zanikuładupolitycznegoorazmotywypostępowanialudziwwarunkachbraku
władzypolitycznejimotywyskłaniająceichdowyjściazestanubezwładzypoli-
tycznejpoprzezjejukonstytuowanie(por.[Kuniński2010]).Wprowadzeniewizji
stanunaturymiałoułatwićmuudzielenieodpowiedzinatepytaniaorazpodać
sposóbnaukonstytuowaniesięwładzypolitycznej.WprawdziewkoncepcjiCSR
niemaodwołaniadoideistanunatury,alejest,jakwprzypadkukoncepcjiHob-
besa,wyraźneodniesieniedokonkretnegostanuempirycznegoorazwynikająca
zanalizytegostanuświadomośćniedoskonałościjegofunkcjonowania.Wprzy-
padkuideiCSRchodzioświadomośćniedoskonałościpodmiotówgospodarczych,
mogącejwskrajnychprzypadkachprowadzićdozanikuładugospodarczego
(wwersjiAdamaSmitha).Stądpoprzezsformułowanepropozycjezwolennicyidei
CSRstarająsięodszukaćtemotywypostępowania(podobniejakczyniłtoHob-
beswodniesieniudopodmiotówpolitycznych),którepozwoląnawyjścieztego
niedoskonałegostanunadmiaruwolnościgospodarczejlubnadmiernejdominacji
wielkichkorporacjikunowemustanowi,określanemujakostanodpowiedzialno-
ścipodmiotówgospodarczych.Cel,jakiprzyświecatworzeniusiękoncepcjiCSR,
wydajesię–jakjużzwracaliśmynatouwagę–podobnydotego,jakiprzyświecał
Hobbesowi,chodzibowiemwobuprzypadkachostworzenieładuspołecznego
orazzapobieżeniejegorozpadowipoprzezwprowadzeniepewnejrównowagisił.
Kolejnymelementemzbieżnymwydajesięprzekonanieonaturalnejpotrze-
bieposiadania,którawniektórychsytuacjachmożeprzyjąćpostaćnienasycenia
izachłanności.Hobbesrozróżniadwarodzajepragnień:przyrodzonąpożądli-
wość,„wskutek,którejkażdypragniekorzystaćzrzeczywspólnychjakoswych
własnych”,orazpragnienierozumuprzyrodzonego,„dziękiktóremukażdystara
sięuniknąćśmiercigwałtownejjakonajwiększegownaturzezła”[Hobbes1956,
s.181–182].Topierwszeprowadzinierzadkodonienasyceniaizachłanności,które
–jakzauważaKuniński–„określajączasoweposiadanieisprawiają,żerywali-
zacjamożeprzybieraćformygwałtowne,takiżkażdyczłowiekmożezaatakować
innego,byokaleczającgolubpozbawiającżycia,wyeliminowaćkonkurentado
29Wartoprzytymzauważyć,żeskoroCSRstawiawtlepytanieowładzęipanowanie,nie-
chybnieotwierapoledorefleksjinadlegitymizacjądlatakichanieinnychsposobówfunkcjonowa-
niaprzedsiębiorstwawspołeczeństwie.
