Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1lWSTĘP
Poddolnągranicąskorupyziemskiejwystępujenieciągłośćsejsmiczna,
poniżejktórejprędkośćrozprzestrzenianiasięfalobjętościowychwyraźnie
zwiększasię.Zjawiskotoodkryłw1912rokuchorwackiuczonyA.Mohoro-
vičic.JestonoznanepodnazwąnnieciągłośćMoho”(ryc.1.4).
PoniżejnieciągłościMohorovičiciarozpoczynasiępłaszcz.Jesttosfera
Zieminajbardziejmasywna,zawierająca67,2%masyplanety.Wpłaszczuwystę-
pujekilkapodwarstw,wśródktórychtrzebawymienićtzw.astenosferę(ryc.1.5).
Astenosferajestwarstwąomałejtwardości,trwałościilepkości.Zaczynasięna
głębokościok.100kmpodkontynentamiiok.50kmpodoceanemisięgado
250-300kmwgłąbZiemi.
Astenosferajestwistociepółpłynnąwarstwąpłaszczaziemskiegoijest
znaczniebardziejmiękkaodlitosfery.Litosferaskładasięzodrębnychformacji,
którenosząnazwępłytlubtarcz(ryc.1.6).Płytylitosferycznemogąpływać
wastenosferze.
Jeżeliprzyrównasiękulęziemskądoarbuza,topłytylitosferysąpodobnedo
kawałkówskóry,któreprzemieszczająsięwzględemsiebie,pływającwastenos-
ferze.Substancjaogrzanaiskroplonaastenosferyunosisiędogóry,magazynuje
sięwprzestrzeniachsfałdowanychistygnie.Procesytepowtórzonewielo-
krotniepowodujątzw.spreading(zang.odsuwaniesię)-rozprzestrzenianiesię
substancjiiodpychaniewzajemnepłyt.Prędkośćtegoprocesuwynosiodkilku
milimetrówdo18cmrocznie.PonieważpowierzchniaZiemijestskończona,
FalaP
7km/s
Nieciągłość
Mohorovičicia
FalaP
8km/s
Płaszczziemski
Skorupaziemska
RYCINA1040
NieciągłośćMohoroViĆicia
8
