Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
udziałdomenypublicznejwgospodarce,podrugiezaśzakorzenienieiupowszech-
nieniesięwgospodarcezasad,zwyczajówidobrychpraktykwrelacjachwłaściciel-
skichokreślanychwświeciemianemcorporategovernance.Większośćkolejnych
polskichrządówdefactotrzymałasiętakiegokierunkuprzekształceń.
Ponieważobecnieprzedsiębiorstwasektorapublicznegoobejmująjużtylko
niecoponad15%gospodarki(zob.więcejrozdz.9.2),drogadoosiągnięcia
docelowegopoziomu(5%–10%,abiorącpoduwagęuwarunkowaniahistoryczne
igeopolityczne,wPolscewłaściwszejest8%–10%)pozornieniewydajesiędaleka,
choćniewątpliwiewostatnichlatachdostrzegalnejestwyraźneosłabieniewoli
politycznejkontynuowaniaidokończeniaprocesówprywatyzacyjnych.Problemem
jesttakże,,nadreprezentacja’’przedsiębiorstwpaństwowychwśródnajwiększych
podmiotóworazwniektórychważnychsektorachgospodarki.Docenićnależy
dokonaniaostatniego25-leciawdziedziniecorporategovernance,wtymrozwój
odzerawysoce,,cywilizowanego’’wPolscerynkukapitałowego,niemniejjednak
wkwestiirelacjiwłaścicielskich,szczególniewprzypadkach,gdywłaścicielem
bądźwspółwłaścicielemjestpaństwo,pozostajejeszczedużodozrobienia.Stałym
obciążeniemjesttuspuściznapoprzedniegoustroju—istnieniepotężnychgrup
naciskuniezainteresowanychdokończeniemprzemianorazbrakugruntowanych
społeczniepostawprokapitalistycznych.
Racjęmająci,którzytwierdzą,żewielerzeczymożnabyłozrobićlepiej,że
wielubłędówizłychdecyzjimożnabyłouniknąć.Nawetjeśliskalatychincyden-
talnychbłędów,zaniedbań,zaniechańipomyłekprywatyzacyjnychbyłaznaczna
(choć—niemamywątpliwości—nietakduża,jaktwierdząkrytycypolskich
przemian),niejesttowystarczającaiwłaściwaprzesłankaformułowaniageneralnie
negatywnychocen.Uważamyzaabsolutnienieuzasadnionewysuwanietezo,,pry-
watyzacyjnymszwindlu’’czypowszechnej,,prywatyzacyjnejpatologii’’,jakie
dokonałysięwnaszymkraju
1
.Krytycyciuważająbowiem,żePolacyingremio,
jakonaródispołeczeństwo,niepotrafiliporadzićsobiezzadaniemowymiarze
cywilizacyjnym,żewykazalisłabośćibrakroztropnościwobecwyzwaniaszcze-
gólnegowdziejach,jakimniewątpliwiebyłozadaniedokonaniatransformacji
systemowej.
Naszymzdaniemsądwapodstawowekryteria,któremogąstanowićpodstawę
syntetycznejocenypolskiejzmianywłasnościowej,atakżeszerzej—polskiej
transformacjigospodarczej.Pierwszekryteriumto,mówiącobrazowo,owoce
zmiany,jejskutkiiefektyprzejawiającesięnapoziomiecałejgospodarki,drugiezaś
toefektywdrożeniaszczegółowychrozwiązańitechnikprywatyzacyjnychoraz
kształtstosunkówwłasnościowychpoćwierćwieczuprzemian.Wobuprzypadkach
koniecznesąporównaniamiędzynarodowe,odniesieniepolskichprzemiando
sytuacjiwkrajachbliskichnamkulturowo,opodobnympunkciestartu,takichjak
1
Czołowemiejscawśródksiążekutytułowanychautorów,wktórychtegorodzajutezysągło-
szone,zajmująm.in.:Wielkiprzekręt.Klęskapolskichreform,TWiL,Warszawa2000—profesora
K.Poznańskiego;Zdeszczupodrynnę.Meandryprywatyzacji,Zyskis-ka,Poznań2007—profesora
J.Tittenbruna;Patologiatransformacji,Difin,Warszawa2012—profesoraW.Kieżuna.
