Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zmianawłasnościowawokresietransformacji
37
swojąważność,niejestwystarczającydoopisuianalizyprocesówzmiany
własnościowej.Wynikatozwielkiejróżnorodnościtypów(rodzajów)własności
prywatnej,któremogąpowstawać(i,jakpokazujedoświadczenie,tworzyłysię)
wskutekprocesówprywatyzacyjnych.Zasadniczeznaczeniewydajesiętumieć
rozróżnieniewłasnościprywatnejkrajowejorazzagranicznej:popierwsze,dlatego
żezakres(udział)własnościzagranicznejdeterminujegeneralnykierunektransfor-
macjigospodarczej—jejzewnętrzną,naśladowcząorientacjębądźjejendogeniczny
charakter;podrugie,dlategożewłasnośćzagraniczna(piszemyotymwrozdz.6.2),
przynajmniejwpoczątkowychlatachtransformacji,byłazawszesilnymczynnikiem
modernizacyjnymwstosunkudogospodarekpostsocjalistycznych.Chodziłotu
okwestiezarównotransferunowychtechnologiiczyknow-how,jakikulturykor-
poracyjnejczynawetszerzej—zasadfunkcjonowaniawspółczesnejgospodarki
rynkowejkapitalistycznej.
104020Zmianawsferzeprawwłasności
Kluczowymelementemwobszarzeprawwłasności,odziedziczonympookresie
gospodarkisocjalistycznej,byłouprzywilejowanetraktowanieuspołecznionej
własnościgospodarczejwstosunkudowłasnościprywatnej,coprzejawiałosię
wpostacizarównosformalizowanej(skodyfikowanej),jakiniesformalizowanej.
Wtympierwszymprzypadkuchodziłootakiekwestie,jakzróżnicowane,zza-
sady,systemypodatkowedlaróżnychform(sektorów)własnościczyformalne
pierwszeństwowdostępiedodeficytowychsurowcówimateriałówdlaprzedsię-
biorstwpaństwowych.Równieżpodatkiiświadczeniasocjalnedlaosóbfizycznych
byłyróżnewzależnościodich,,sektorowego’’miejscazatrudnienia.Niebagatel-
neznaczeniemiałoteżogólne,negatywnenastawienieadministracjipaństwowej,
atakżewymiarusprawiedliwości,dowszelkichform,,prywatnejinicjatywy’’,
jakokreślanowtymokresiepozapaństwowądziałalnośćgospodarczą.Oileprzed-
siębiorstwasektorauspołecznionego,szczególnienajwiększe,zawszemogłyliczyć
nałagodnetraktowaniezestronyurzędówskarbowych(naulgiiumorzeniapodat-
kowe),otyleprywatnezakładyrzemieślniczeczyusługowebyłynękanenieustan-
nymikontrolamiidecyzjaminakładającymitzw.domiary,czylijednorazowe
uznaniowepodatki.
Tentrwającyponad40latstanrzeczywytworzyłwszerokichkręgachspo-
łeczeństwafałszyweprzekonanie—dobitnieistniejącenapoczątkulat90.ubieg-
łegowieku—onierównoprawnym,znaturyrzeczy,miejscuigospodarczejroli
podmiotóworóżnychformachwłasności.Własnośćprywatnabyłapostrzegana
częstopoprzezpryzmatXIX-wiecznegokapitalizmu,jakonastawionanakrótkook-
resowekorzyścikosztemwyzyskiwanychpracowników,awłasnośćpaństwowa
jawiłasięjakoostojabezpieczeństwasocjalnegoigwarancjazatrudnienia.
Formalnąrównośćróżnychformwłasnościgospodarczejwobecprawawpro-
wadziłaustawaodziałalnościgospodarczejwstyczniu1989r.Jednakdopiero
