Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Znaczeniegeokulturowychzmiandlabezpieczeństwaregionalnegoiglobalnego
PoczątkowoStrepsjadeschciałpobieraćnowoczesnenaukiwMyślarni,ale
kiedyzacząłjepoznawaćdoszedłdowniosku,żemyślSokratesaprofanujewszyst-
ko,coonuważałzanajświętsze:wiaręwewspólnotę,dbanieojejbezpieczeństwo.
Powodujedezawuowanienormmoralnych,nzatruwanie”umysłówimolestowanie
młodzieńców.Myślarniastałasiędlaniegouosobieniemzła,stanemopętania
(possessiodaemonica)rodzącymbuntorazźródłemstanowiącymzagrożeniedla
bezpieczeństwawspólnoty.BuntStrepsjadesabyłwołaniemoistnienie(buntujemy
się,więcistniejemy-AlbertCamus
12
),przejściemdodestrukcjijakowartości,która
przekraczawymiarindywidualnejegzystencjiipozwalaformułowaćsądyogólne
prowadzącedodziałaniawedługzasady:celuświęcaśrodki.Chcączatempozostać
wzgodziezwłasnymsystememwartości,wjegoprzekonaniuprowspólnotowym
-podpaliłMyślarnięrazemzSokratesem.Ostatniesłowaofiarybrzmiące:duszę
się,dająświadectwo,żewprzeciwieństwiedoswegooprawcy,któregouważałza
niewolnikaciasnejmyśli,Sokrateswolałzgodęnaśmierćniżpodporządkowanie
jegokonwencjimyśleniaizachowania.nNagieżycie”jakoczystobiologicznaeg-
zystencjaniebyładlaniegonajwyższąwartością.Wypowiadającsłowaduszęsię,
dałwyrazwłasnemuprzekonaniuwobeczachowaniaStrepsjadesa,żemyślenie/
rozumpostępujekuzdobywaniunowychideiirzeczy(wektorpostępu)dalejniż
ciałoludzkie,pokonującgranicepoznaniaorazprzekraczająckażdąmyślikażde
działanie.
Arystofaneswswejsztucenakreśliłmotywinicjacyjnypodłożakonfliktu
wartościoficjalnychzpoglądamiSokratesa,etykietującjejakowrogieipodle-
gająceeliminacji.Ujejźródłaznalazłysięnienawiść,obsesja,zemstaiodwet.
Zcharakteruinicjacyjnegoaprioriwykluczyłmożliwośćdyskusjiipodejmowanie
jakiegokolwiekkonsensusuzesposobemmyśleniaMistrza.Przestrzeńpubliczna
Strepsjadesa13stałasięjednowymiarowa,patrzeniewnpustymczasie”
,dlaktórego
liczyłsięnOdysseus”pojmowanyjakoinstrumenttępegozachowania,wyrażającego
sprzeciwiniezgodęwobecnmoralnegomajstrowania”przynświętych”regułach
funkcjonowaniawspólnoty.DlaArystofanesazachowanieStrepsjadesaodpowiadało
istocienarche”sprzeciwu(commencement)iprzejściadodziałania(commandement),
związanegozezbieraniemdowodównagrożącewspólnocieniebezpieczeństwoze
stronypoglądówSokratesa.
MyliłsięArystofanes,twierdząc,żewrazzostatnimtchnieniemMistrza:du-
szęsię–nastąpikresMyślarni.Przeciwnie,jeślijużrazdoszłodojejpowstania,to
12A.Camus,Obcy,WydawnictwoPIW
,Warszawa1985,s.134.
13ŚwiatStrepsjadesatoobrazwartościbogobojnych,patriarchalnych,światludzikochającychtylko
swojąojczyznęiniewiedzącychnicootaczającymichświecie.Musiałnieuchronniezderzyćsię
zsokratejskimglobalnymświatempokojowym,wktórymniebyłorządówbiopolitycznychzper-
manentnymistanamiwyjątkowymiipoczuciemkrzywdyzestronyinnego.Sokratejskiświatnigdy
niepodpaliłbydomuStrepsjadesa,aniniedoniósłnaniegowładzom.Wsokratejskimświecie,
wpewnymstopniu,przetrwałbytakżeStrepsjadesijegowartości,wświeciestrepsjadejskimnie
byłomiejscadlaSokratesa.
