Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Znaczeniegeokulturowychzmiandlabezpieczeństwaregionalnegoiglobalnego
podprogowewyznaczniki:polityczne,ekonomiczne,etniczno-terytorialneikul-
turowe.ŚwiatXXIstuleciajestwidowniąpermanentnychrewolucjiikonfliktów.
Skądzło(undemalum)?Ewolucjoniści,zastanawiającsięnadpochodzeniem
zławświecie,pytają:skądwogólebierzesięjakiekolwiekdobro?jakludziemogą
zachowywaćsięaltruistyczniewświecie,któryopierasięnawszechogarniającym
egoizmie?Altruizmjestzgubnydlaosobnikaijeślinawetktośsięaltruistąurodził,
zostaniezpopulacjiwyeliminowanyprzezegoistów,którychgenylepiejsobienatym
świecieradzą.Awięcpytająewolucjoniści:czysąjeszczealtruiścinaświecie?ajeśli
tak,todlaczego?PróbąodpowiedzinatepytaniasąanalizySamuelaBowlesazSanta
FeInstitut(USA)zamieszczonewperiodykunScience”z5czerwca2009roku.Bowles
wychodzizzałożenia,żeludziesą(bywają)altruistamiwnastępstwiewojen,zwłaszcza
tychnajbardziejokrutnych.Wedługniego,przedepokąsamolubnegogenu,sprawy
wydawałysięłatwiejsze/prostsze-człowiekdziałałwobrębiendobragatunku”izko-
niecznościmusiałsiępoświęcaćdlainnych.Alekiedyzdałsobiesprawę,żejedynym
dobremwewolucjisągeny,dlaktórychosobnikjestnfuterałem”
,tosprawaaltruizmu
nabrałanowego,niepokojącegowymiaru:niktdlanikogonigdyniczegoniepowinien
poświęcać(pozanajbliższymikrewnymi,bowtedynpoświęcasię”dlawłasnychgenów).
Faktistnienialudzkichspołeczeństwstajesięjeszczebardziejniezrozumiały,
gdyuświadomimysobie,żenaszkodfunkcjonowaniaopierasięnatzw.modelu
patrylokalnym,któryzsamejswejnaturywymuszaagresję.Altruizm-zredefi-
niowanyprzezbiologówjakowspomaganieinnychdlawłasnychgenetycznych
interesów-możeistniećtylkowprzypadkumałychgrupbliskichkrewnych.
Wielkieskupiskaosobnikówgenetyczniesobieobcychmogłybypowstaćzaspra-
wądoborugrupowego(selekcjilepiejkooperującychgrup),alezostałonprzez
biologówwyklęty,bowkażdejtakiejgrupiemożedziałaćoszustwykorzystujący
innych,odnoszącygenetycznysukces.Iwkońcujegogenyegoizmuzwyciężają.
Bowlesskonstruowałswoistywzórnaaltruizm-maksymalnykoszt,jakialtruista
możeponieśćdlagrupyiprzyktórym,czymimoktórego,jegogenymająszanse
rozprzestrzenićsięwpopulacji-C*.Wzórnaaltruizm
C*=K2λA{FST/(1-FST)+1/n},
gdzie:
K-prawdopodobieństwoprowadzeniawojnyprzezgrupęwkażdympokoleniu,
λ
-prawdopodobieństwojejprzeżycia-rosnąceprzywiększymudzialealtruistów
wgrupie,
FST-współczynnikpokrewieństwamiędzygrupami,
n
-wielkośćgrupy
ZasługąBowlesajest,żezebrałwszystkiedostępnedaneantropologiczneietno-
logicznedotycząceludów-współczesnychiwymarłych,którenieprzekroczyły
stadiumłowiecko-zbierackiego,awięcniewytworzyłystrukturscentralizowanych,
wktórychprzywódcymoglibyswojąwolęnarzucićpozostałym.Chodziłooto,
bysprawdzić:jakważnymczynnikiembyłysamewojny?czymogływpływaćna
