Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
tolerujerównieżpewneodstępstwaodwspólnegokanonuwiedzy,która
obowiązujewszystkichkompetentnychużytkownikówdanegojęzyka.Wiedza
naukowastanowipodtymwzględemjedynieprzedłużeniewiedzyjęzykowej
11
.
TeoriaznaczeniaDonaldaDavidsona,którejpoświęcamnajwięcejmiej-
sca,wydajesiębyćnaturalnymrozszerzeniemteoriiAjdukiewicza.Cowięcej,
uwzględnienieteoriiAjdukiewiczapozwoliłominapewnąinterpretacjętej
kontrowersyjnejteoriiznaczenia.TeoriaDavidsonajestjednakczymświęcej
niżteoriąznaczenia
sensustricto
–jesttobowiemogólnateoriakomunikacji
językowej.Teoriata,costaramsiępokazać,opartajest,podobniejakteoria
Ajdukiewicza,napewnymukładzieprzekonań.Jestjednakwstosunkudo
teoriiAjdukiewiczazdecydowaniebardziejrozbudowana.Zawierawsobie
bowiemkomponent,którydecydujeorozumieniuzdań,któreniesąnaszymi
przekonaniami.Owymkomponentemjestrekurencyjnateoriaprawdy
Tarskiego.PonieważteoriaDavidsonabyłatworzonajakoteoriaznaczenia
dlajęzykanaturalnego,jestwstaniewyjaśnićtezachowaniajęzykowe,
którychniedajesięwyjaśnićwramachteoriiAjdukiewicza.Mamtunamyśli
przedewszystkimużyciewyrażeńcudzysłowowych,performatywnychoraz
zdańpsychologicznych,przypisującychpostawypropozycjonalne.Każdy
zwymienionychrodzajówzachowańjęzykowychopisywanybywałprzezróżne
teorie–jednakteoriaDavidsonastanowipropozycjęujęciawszystkich
wymienionychzachowańjęzykowychwramachjednejekstensjonalnejteorii
znaczeniacałegojęzykanaturalnego.
WteoriiDavidsonaznaczeniakonstytuowanesąprzezdwaczynniki:teo-
rięprawdyiukładprzekonań.Jegoteoriaznaczenia,wprzeciwieństwiedo
teoriiAjdukiewicza,niedotyczyjednakjęzykajakopewnegoabstrakcyjnego
systemuznaków.Dotyczyonazawszeidiolektumówiącego,którego
słowasąinterpretowaneprzezsłuchacza.Owainterpretacjapolega
nazbudowaniuteoriiprawdydlainterpretowanegoidiolektu,azarazemna
przypisaniumówiącemupewnegoukładuprzekonań.Punktemodniesienia
jestjednakrozumienieprzezinterpretatorawłasnegoidiolektu,któreoparte
jestnaoczywistejznajomościteoriiprawdywłasnegoidiolektuorazrównie
oczywistejznajomościwłasnychprzekonań.Takakonstrukcjapozwalana
względneoddzielenieznaczeńsłówmówiącegoodukładujegoprzekonań.
WtensposóbunikasięniepożądanejkonsekwencjiteoriiAjdukiewicza,że
nawetnajdrobniejszazmianaukładuprzekonańpowodujezmianęznaczeń
wszystkichwyrażeńjęzyka.Pozwalaonabowiemprzypisaćsłowommówiące-
gotesameznaczenia,któreprzypisujemynaszymwłasnymsłowom,ajedno-
cześnieprzypisaćmuróżneodnaszychprzekonania.
11
Jesttowistociejedenzmożliwychsposobówrozumieniaterminu„użycie”przezWitt-
gensteina.Używaćwyrażenia,jakowyrażeniadanegojęzyka,topoprostuużywaćgowzda-
niachwyrażającychpewneprzekonania.
