Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20◆Wstęp
wteistycznejpostawiemyśliciela.Odczytujęjewkontekścierozróż-
nienianapodstawoweprawdyEwangelii,takiejakdobroćisprawie-
dliwośćBogaoraznieśmiertelnośćduszy,wktóreTocquevillenie
przestajewierzyć,oraznaprawdyobjawione,zapisanewdogmatach
Kościołakatolickiego,wktóremyślicielprzestajewierzyćwokre-
sienastoletniegokryzysu.TeizmTocqueville)aniejestjednakpoglą-
demkomfortowym,ponieważoznaczazerwaniezeświatopoglądem
przodków.Napodstawieanalizyjegolistówdoprzyjaciółbędędo-
wodził,żetozerwanieodnosisiędocałegozestawuideiijestprzyczy-
nązarównoniespotykanejwnikliwościjegoocenformułującegosię
układuspołecznego,jakimelancholii,któraemanujezpóźniejszych
pracautora.
Terminologia
L’égalitédesconditions
PolskichtłumaczeńważnegouTocqueville)apojęcial’égalitédescon-
ditionsjestkilka.KróliJanickatłumacząjejakonrównośćmożliwo-
ści”
.Jednymzpowodówtakiegowyborumożebyćchęćpodkreślenia,
żeniechodziorównośćposiadania,leczoliberalnepojęcierównego
startu,nacowskazujesłowonmożliwość”
.HannaSzumańska-Gros-
sowawDawnymustrojuirewolucjiconditionstłumaczyróżnie:cza-
semjakonrównośćkondycji”
,kiedyindziejjakonrównośćstanów”19.
PreferujętłumaczenieSzumańskiej-Grossowej.Francuskiecondition
oryginalnieoznaczałopozycjęspołeczną,naprzykładunepersonnede
conditionélevéelubpoprostuunepersonnedecondition,czylinszlach-
cic”
.Wtymrozumieniusłowoconditionodpowiadapolskiemusłowu
nstan”
.Sformułowanienrównośćstanów”wydajemisięjednaknieco
archaiczne,gdyżstanwznaczeniuzbliżonymdoklasynieewoluował
jakosłowotak,jakwprzypadkufrancuskiegocondition.Słowonkon-
dycja”wydajesiędobrymkompromisem,uwzględniającymzarówno
klasowośćoryginalnegosłowa,jakinmożliwości”
.Wpewnychprzy-
padkach,gdysłowoconditionjestużywanewznaczeniunklasaspo-
19
UR,s.48i157.
