Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozumieniekompetencjifonologicznej8,uznanedlapotrzebna-
uczaniajęzykówobcych,korelujezprzyjmowanymprzezpsycho-
lingwistówczylogopedówdefiniowaniemjejjakorozwojowejzdol-
nościpoznawczejdoodzwierciedlaniaimanipulowaniadźwiękami
mowy[Kozminsky,za:Lipowska2001:43].Uściślenieznaczeniaczy
wyliczeniewszystkichkomponentówjestnadalprzedmiotembadań
nacałymświecie,lecznagrunciejęzykapolskiegoprzyjmujesię
częstozaMałgorzatąLipowskąnastępującejejskładniki(głównie
wodniesieniudonatywnychużytkownikówjęzyka):zdolnośćdo
słuchowegoróżnicowaniafonemów(słuchfonemowy);umiejętność
dokonywaniaoperacjinasylabach(analiza,synteza,usuwanie);
umiejętnośćdokonywaniaoperacjinafonemach(analiza,synteza,
usuwanie);umiejętnośćdokonywaniaoperacjinaelementachśród-
sylabowych(identyfikowanierymówialiteracji)[Lipowska2001:
43-44].Jesttowięcnietylkowiedzadotyczącąregułjęzykowych,
leczprzedewszystkimumiejętnośćichwykorzystywaniawproce-
sietworzeniawypowiedzi[por.Dzikowska2006:31]czyczytania.
Umożliwiaprawidłoweporozumiewaniesię,wolneodzakłóceńpo-
wodowanychbłędnąwymową.Dotyczyzarównorodzimychużyt-
kownikówdanegojęzyka,jakinabywającychgowdrodzeakwizycji
językadrugiego.Jejrozwójzależyodprzebieguprocesówneuro-
fizjologicznychzachodzącychwcentralnymukładzienerwowym,
naprawidłowośćktórychwpływmającechywrodzoneorazoddzia-
ływanieśrodowiska[Dzikowska2006].Problematycznejestwobec
tegonauczaniefonetykiobcokrajowców,którzyprzecieżnieposia-
dająaniwiedzyopolskimsystemiefonologicznym,aniwzorców
polskichgłosek.
8
Wielubadaczystosujepojęciekompetencjifonetycznej,któradefiniowanajest
jakozdolnośćdoróżnicowaniaiartykułowaniaokreślonejliczbyfonemów
[por.Andrukowicz2003].Skorojednakwdefinicjikompetencjifonologicznej
wedługESOKJjakodwajejsubskładnikiwymienionozarównopercypowanie
iartykułowaniefonemów,jakipercypowanieiartykułowanieichreprezentacji
(atakżeelementówzpłaszczyznysuprasegmentalnej),towydajesięzbędneko-
rzystaniezinnegoterminu.
24
Kształceniekompetencjifonologicznejuczącychsięjęzyka...