Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
MałgorzataFabiszak,AnnaWeronikaBrzezińska,MarcinOwsiński
nych–wramachktórychdokonujesięnegocjowanietożsamościosóbigrup.
Społeczeństwaiichczłonkowieodczuwająsilnąpotrzebęustosunkowaniasię
dotradycji,któraprzyjmujedzisiajczęstoformyskomercjalizowanychrytu-
ałówupamiętniających,np.wformiedziałalnościgruprekonstrukcyjnych.
Wdrugimartykule,ŁukaszSkoczylas,korzystajączeswojegopodwójne-
gowykształcenia,podejmujepróbęustalenia,wjakisposóbpsychologiczne
pojęciatakie,jakpamięć,trauma,postpamięćipseudopamięć,przeniesione
dokontekstusocjologicznychbadańnadpamięciązbiorowązmieniająswoje
znaczenia.Wanaliziepodkreśla,żebezrefleksyjnezapożyczaniepojęćwy-
tworzonychnagrunciebadańnadpoznaniemjednostekdobadaniagrup
społecznychmożeprowadzićdonieporozumieńispłycaćrozumieniezacho-
dzącychzjawisk.Dlategopostulujetworzeniezespołówinterdyscyplinarnych
zudziałempsychologówdobadańnadpamięciąspołeczną.
JolantaAmbrosewicz-Jacobs,kierownikCentrumBadańHolokaustuna
UniwersytecieJagiellońskim,przyjmujeperspektywębadaństosowanych
iwskazującnadysproporcjemiędzybadaniaminadZagładąaedukacjęna
tematZagładywPolsce,analizujemotywacjenauczycieliiinnychaktorów
społecznychpodejmującychtentemat.Podkreślafakt,żenawetnajdokładniej
prowadzone,najbardziejwszechstronnebadanianaukoweniewystarczą,jeśli
niezostanąprzekształconewtreściedukacyjneiprzyswojoneprzezpolską
wspólnotępamięci.Stądprzewrotnepytaniepostawionewtytule:CzyZagła-
dajestnasząhistorią?
SocjolożkaifilozofkaNataliaKrzyżanowskapodejmujezkoleikwestię
obecnościznaków(nie)pamięciwprzestrzenipublicznejwmaterialnejformie
antypomników.Antypomnikitotakaformaupamiętnienia,któraodchodzi
odtradycyjnegodziewiętnastowiecznegopomnikaprzedstawiającegoboha-
tera–mężczyznęnakoniulubwysokimcokole,wkierunkunieoczywistych
przedstawieńprzeszłościwymagającychzaangażowaniapoznawczegood-
biorców.Ztegoteżpowoduantypomnikimogąstanowićwyzwanie,boich
treściniesąłatwoprzyswajalnymprzedstawieniemhistoriiheroicznej,ale
wzbudzającąniepokójformąhistoriikrytycznej.Otrudnościachinterpre-
tacyjnychzwiązanychzinterpretacjątakichotwartychdziełsztukiautorka
piszeszczegółowo,analizującpracęRuthBeckermann,TeMissingImage,
stanowiącąprzetworzenie,artystycznąinterwencjęwewcześniejszy„Pomnik
przeciwkowojnieifaszyzmowi”Hrdlicki,znajdującysięwWiedniu.
Kolejnytekstwczęścipierwszej,autorstwaarchitektaihistorykasztuki
ŁukaszaStrzelczyka,jestrównieżpoświęconyartystycznyminterwencjom
wprzestrzenimiastaiskupiasięnarolirzeźbyspołecznejwlatach60.i70.
XXw.wElblągu.RzeźbaspołecznatoterminzaproponowanyprzezJosepha
Beuysa,którypostrzegałsztukęjakorewolucyjnedziałanieartystyiodbior-
cówzaangażowanychwtworzenielubutrzymaniedziełasztukiwprzestrzeni
społecznejipolitycznej.Zaangażowaniespołeczneiodpowiadanienapotrze-
bypokonywaniatraumyioswajanianowegomiejscaprzezludnośćnapływa-
jącądoElblągapoIIwojnieświatowej,sąwyraźniewidocznewformachprze-
strzennychpowstałychwramachplenerowejGaleriiEl,prowadzonejprzez
