Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Konkluzja–powrótdopodstaw
Gdybyzatemzastanowićsię,dlaczegowartonadalwracaćdopracRydet,
należałobywrócićdopoczątku-dorozważeniaartystycznychiantropologicz-
nychwartościcyklifotograficznychdokumentalistki.Wyróżniłabymdwapowody
uznaniajejzafotografęwybitną.Pierwszyujawniasię,kiedypatrzymynazdjęcia
iwidzimy(wbrewsugestiiMagali)ludzipozujących,leczktórychtopozowanie
odsłania-ludzibezbronnychwobecobiektywu,amimotopokazanychzczułością
-ludziprostych.NiewątpliwieRydetuwznioślamit„prostegoczłowieka”,lecz
czynitowsposóbszlachetny.WesejuGarniturifotografaJohnBergerzapytywał
„ComówiłAugustSanderswoimmodelomprzedzrobieniemzdjęcia?Ijakto
robił,żewszyscyzawierzylimuwtakisamsposób?”25.Tosamopytaniemożemy
zadaćfotografiomRydet.Tyletylko,żetęodpowiedźmożemyusłyszećwnar-
racjifilmuAndrzejaRóżyckiego.ŚledzimyprzekomarzanieRydetzmodelami,
targowaniesię,czymożnasięuśmiechnąć,czynie,pochwały,któremająuspo-
koićioswoićmodela(owosłynne„jaktuupaniładnie”)ioszustwa,których
artystkadokonywałaświadomie,obiecującwięcejniżmogładotrzymać.Czy
todialog?Czyraczejświadomepodporządkowaniemodelawolifotografi?
Zapewneopórwobectejwładzyfotografującegosprawił,żeanimatorkiTego,
cozostaniepostanowiłyzwrócićobrazyiwolędecydowaniaonichrodzinom
sfotografowanych.Leczprzecieżjeszczewlatach70.i80.ubiegłegowiekunie
dziwiłonadrzędnemiejsceartystywobecfotografowanegoświata.Czyzatem
nietęsknimydzisiajzatąartystycznąwolnością,którąreprezentowałaRydet?
DrugaprzyczynazainteresowaniapracamiZofiiRydetujawniasię,gdy
wsłuchamysięwspokojny,lecztakżezmęczony,odrobinęniewyraźnygłos
artystki,opowiadającejoświadomościprzemijania.Rydetniebuntujesięprzeciw
losowi(takczłowieka,jakotaczającegojąświata).Godzisięnanieuchronne
zanikanie,tylkochcezdążyć,daćświadectwoistnieniarzeczy,zanimznikną.
Melancholiatowarzyszącajejobrazomprzestajedziwićistajesięnadrzędną
cechąbudowanegoprzezniąarchiwum.Przedmiotyprzeminą,obrazyprze-
chowająichcień(wistociefotografieprzecieżsącieniamirzeczywistości),
zapewniającichtrwanie.PrzywołamnakoniecsłowaUrszuliCzartoryskiej:
ZofiaRydetzdajesięwierzyć,żefotografiaucieleśnianietylkostronę
„odbioru”,ależedziękiciągłościopowieścijejobrazymagiczniestwarzają
25J.Berger,Opatrzeniu,przeł.S.Sikora,FundacjaAletheia,Warszawa1999,s.43.
Dziełowprocesie
29
