Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
386Typ:ramienionogi—Brachiopoda
Ryci287i
A—schematbudowyramienionogawprzekrojupodłużnym;1—szczeciny,2—skorupkagrzbietowa,3—
gonady,4—żołądek,5—adduktory(zwieracze),6—zachyłkitrawienne,7—celoma,8—jelito,9—diduktory,
10—nóżka,11—mięśnienóżkowe,12—nefrydium,13—gonady,14—pierścieńnerwowy,15—otwórgębowy,
16—epistom,17—skorupkabrzuszna,18—lofofor,19—jamapłaszczowa,20—płaszcz.B—krawędżmuszli
ipłaszczawprzekrojupodłużnym;1—warstwapierwotnamuszli,2—periostrakum,3—warstwawtórnamuszli,4—
tkankałączna,5—nabłonekpłaszcza,6—bruzdamarginalna,7—coecum.C—schematilustrującyukładmięśniowy
uLingula;1—mięsieńwierzchołkowy,2—m.poprzeczny,3—m.bocznyzewnętrzny,4—m.bocznyśrodkowy,5—
m.centralny,6—m.bocznyprzedni
niawzględemnóżki.URhynchonelliformeasko-
takżeramieniem,będącyorganemfiltrującymazara-
rupkiotwieranesązapomocąparzystychdidukto-
zemoddechowym.Napędzaondootworuustnego
rów.Ichprzyczepynaskorupcegrzbietowejznajdu-
wodęzzawieszonymiwniejcząstkamipokarmowy-
jąsiękutyłowiodosizawiasowej,przytylnym(za-
mi.Nabłonekwewnętrznypłaszczawyścielajamę
wiasowym)brzeguskorupki.Uwieluprzyczepyte
płaszczową,zaśnabłonekzewnętrznywyścielaod
umiejscowionesądystalnienadługiejdżwigni—
wewnątrzmuszlęijąwytwarza.Warstwynabłonka
wyrostkuzawiasowym,usprawniającefektywnieob-
płaszczaoddzielonesątkankąłączną,doktórejwni-
rótskoruppołączonychzawiasami.Dozamykania
kająwypustkijamyciała—kanałypłaszczowe.UTe-
muszlisłużyparaadduktorów(zwieraczy)rozpięta
rebratulidaiThecideida(iwwieluinnychkopal-
międzyobiemaskorupkami.Uwieluramieniono-
nychgrupach)głębokodomuszliwnikająmikrosko-
gówzawiasowych(Rhynchonelliformea)występują
pijnewalcowatewyrostkipłaszcza.Wefekciemuszle
jeszczedwieparyadiustorów(brzusznaigrzbieto-
tychramienionogówwyróżniająsiębardzocharakte-
wa),łącząceproksymalnykoniecnóżkiodpowied-
rystycznąporowatąmikrostrukturą.Nakrawędziach
niozdnemskorupkibrzusznejigrzbietowej.
płaszczaczęstowystępująchitynoweszczeciny,które
Układmięśniowyramienionogówbezzawiaso-
chroniąmiękkietkanki,gdymuszlajestotwartaoraz
wych(LinguliformeaiCraniiformea)złożonyjest
prawdopodobniezapobiegajądostawaniusiędojamy
zdwóchparmięśnizamykającychmuszlę(addukto-
płaszczowejniepożądanychwiększychcząstek.
rów)orazszeregumięśnipoprzecznychwspomaga-
Wieniecczułków(lofofor)jestwyrostkiemmezo-
jącychhydrostatycznymechanizmotwieraniasko-
somy(wrazzjejjamąciała),któryotaczajamęustną
rupek(brakdiduktorów),atakżeumożliwiających
iwytwarzaprądywody(wchodzącyiwychodzący)
ichruchyboczne.
wjamiepłaszczowejorazodfiltrowujecząstkipokar-
Narządywewnętrznewrazzukłademmięśnio-
moweiusuwaproduktyprzemianymaterii(ryc.
wymmieszcząsięwworkutrzewiowymusytuowa-
288).Składasięzdwóchramionsymetrycznieroz-
nymwtylnejczęścimuszli.Jestonokrytydwoma
mieszczonychpoobustronachszczelinowatego
płatamipłaszcza,którewydłużająsiękuprzodowi
otworugębowego.Wzdłużramionbiegniepojedyn-
tworzącjamępłaszczowąoddzielonąodworkatrze-
czyrządorzęsionychczułków,uktórychpodstawy
wiowegodiafragmą.Dojamypłaszczowejwnikata-
znajdujesiępodłużna,równieżorzęsionarynienka
śmowaty,częstospiralnieskręconylofofor,zwany
ramieniowa(pokarmowa).Dorynienkitrafiająwy-
