Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Morfologiafunkcjonalna389
mającejednolubwięcej(Crania)pulsującychrozsze-
rzeńspełniającychrolęserca.Wczęściprzedniejna-
czyniegrzbietowerozwidlasięwnikającdoobura-
mionlofoforu.Wczęścitylnej(zasercem)naczynie
grzbietowerozwidlasięnaleweipraweodgałęzienie.
Każdeztychodgałęzieńrozdwajasięzkoleina
przedniąitylnąodnogę.Tedwieparyodgałęzieńtwo-
rzągrzbietoweibrzusznenaczyniapłaszczowe.Para
naczyńgrzbietowychbiegniedoprzedniejściany
workatrzewiowegowzdłużprzewodupokarmowego
iwnikanastępnielicznymiodgałęzieniamiwgrzbie-
towysystemkanałówpłaszczowych,będącychodga-
łęzieniamicelomy.Brzusznenaczyniapłaszczanim
wniknąwbrzusznekanałypłaszczoweoplatajągęstą
sieciąodgałęzieńmetanefrydiaigonady.Płynwypeł-
niającynaczyniakrwionośne(krew)jestpodobnydo
płynucelomicznegoizawierapodobneelementyko-
mórkowe,jaknp.erytrocyty,uktórychbarwnikiem
oddechowymjesthemerytrynaorazcelomocyty
Ryci290i
Schematycznabudowaukładupokarmowego
wspomagającereakcjeodpornościowe,regenerację
uramienionogówzpodtypuLinguliformea(A)iRhyn-
uszkodzeńmuszliipłaszczaoraztransportmateria-
chonelliformea(B).
łówodżywczychdoorganówwewnętrznych.
1—zachyłkitrawienne,2—grudkiśluzu,3—zwieracz,
Układwydalniczy.Występujejednalub,wyjątko-
4—odbyt,5—jelito,6—pylorus,7—żołądek,8—
wouRhynchonellida,dwieparymetanefrydiów.Ich
przełyk,9—otwórgębowy
budowajestzbliżonauwszystkichramienionogów.
Silnieorzęsionelejkipołożonesąwmetaceluwoko-
rus.Wżołądkupokarmjestrozdrabniany,awjego
licachżołądkaiuchodząwprzedniejlubnabocznej
zachyłkachnastępujefagocytozacząstekpokarmo-
stronieworkatrzewiowegodojamypłaszczowej.Me-
wych.Dalszaczęśćprzewodupokarmowegojestróż-
tanefrydiawyprowadzająprzedewszystkimgamety
niewykształcona.Uformniemającychzawiasów
zjamyciała,alerównieżproduktyprzemianymaterii,
(Linguiliformea)pylorusprzechodziwjelitocienkie
którewpostacidrobinobleczonychśluzemsąwyda-
itylnekończącesięodbytempośrodkuwczęścityl-
laneprzeznefrydiopory.Głównymproduktemprze-
nejworkatrzewiowego(Crania)dająctypowyU-
mianymateriijestamoniak,któryjestwydalanydro-
-kształtnyprzewódpokarmowy,bądżuchodzina
gądyfuzjiprzeztkankipłaszczailofoforu.Wproce-
bocznejścianiewprzedniejczęściworkatrzewiowego
sachusuwaniaproduktówprzemianymateriibiorą
(Lingula).Utychramienionogówniestrawionereszt-
równieżudziałamebocytyznajdującesięwcelomie,
kisąłączoneśluzemwsznuryiwydalaneprzezod-
któreabsorbująlubfagocytująciałaobce.Wrodzaju
byt.Uramienionogówzawiasowych(Rhynchonelli-
Callorianefrydiumotwierasiędopierowdrugimro-
formea)brakjestodbytuipyloruskończysięślepo.
kużycia,zchwiląosiągnięciadojrzałościpłciowej.
Niestrawioneresztkipokarmusąsklejanewprzed-
Układrozrodczy.Prawiewszystkieramienionogi
niejczęściżołądkawwiększepakietyiusuwaneprzez
sąrozdzielnopłciowe,aobojnakamisąnp.niektóre
otwórgębowy;zabezpieczatoprzedpowtórnympo-
gatunkizrodzajówArgyrotheca,Pumilus,Platidia,
braniemniestrawionychresztek.Większośćproce-
LacazellaiThecidellina.Gametypowstająwnabłon-
sówtrawiennychodbywasięwzachyłkachtrawien-
kumetacelubądżwkanałachcelomatycznychobu
nychjelitawewnątrzkomórkowo,awniewielkim
połówekpłaszcza.Występujejednalubczęściejdwie
stopniurównieżzewnątrzkomórkowo.
parygonad.Uwiększościbezzawiasowychgonady
Układkrwionośnyramienionogówjestotwarty,
ulokowanesąwworkutrzewiowym,natomiastuza-
słabowykształcony,wpostacikanałówizatokijesz-
wiasowychiCraniidawnikajątakżedokanałów
czeniedostateczniepoznany.Tylkonaczyniegrzbie-
płaszczowych.Dojrzałegametysąuwalnianedome-
toweiniekiedysercemająwłasneściany.Centralną
tacelu,dalejpoprzeznefrydiatrafiajądojamypłasz-
częściąjestnaczyniegrzbietoweleżącenadprzewo-
czowejistąddostająsiędowody.Ramienionoginie
dempokarmowymwgrzbietowymmezenterium,
rozmnażająsiębezpłciowo.
